დასჯა ჯებირის დაზიანებისთვის, არის უსამართლობა გამოხატვის თავისუფლების ჩასახშობად – მოსაზრება

ავტორი: თამარ გეგელია, სამართლის დოქტორი, კავკასიის უნივერსიტეტის აფილ. ასოცირებული პროფესორი
საქართველოს ხელისუფლებას ამ დრომდე არ გამოუძიებია რუსული კანონის მოწინააღმდეგე აქტივისტების, მედიის წარმომადგენლებისა თუ სხვა მოქალაქეების წინააღმდეგ სამართალდამცავების მხრიდან ძალადობის ფაქტები. არ არის გამოძუებული არც ანონიუმურად განხორციელებული მუქარის ზარების, სახლებთან ჩასაფრებისა და ადამიანთა სასტიკი ცემის შემთხვეევბი. ამისთვის პასუხი ამ დრომდე არავის უგია.
ამ დროს სრულიად საპირისპირო რეალობა გვაქვს გამოძიების ეფექტიანობისა და დევნის სისწრაფის თვალსაზრისით საქართველოს იმ მოქალაქეების წინააღმდეგ, რომლებიც მშვიდობიანი აქციების მსვლელობის დროს პროტესტს სხვადასხვა ფორმით გამოხატავდნენ, მათ შორის, დროებითი საპოლიციო ჯებირების დაზიანებაც იყო.
სწორედ მინდა ჩემი, როგორც იურისტის, აზრი გამოვთქვა და შევეცადო სამართლებრივად დავასაბუთო, თუ რამხელა უსამართლობაა გამოხატვის თავისუფლების ჩასახშობად, პროტესტის ამ ფორმის დანაშაულთან (სხვისი ქონების დაზიანება) ფორმალური შესაბამისობის გამო სისხლის სამართლის გამოყენება.
დევნა
პარლამენტთან „რუსული კანონის“ საწინააღმდეგო აქციაზე თუნუქის დროებითი ჯებირების დაზიანებისთვის პოლიციამ დააკავა 22 წლის საბა მეფარიშვილი და 19 წლის ომარ ოკრიბელაშვილი სსკ-ის 187-ე მუხლით (სხვისი ქონების განზრახ დაზიანება ჩადენილი ჯგუფურად), ხოლო პროკურატურამ სისხლის სამართლის დევნა დაიწყო მათ წინააღმდეგ და აღმკვეთ ღონისძიებად პატიმრობა მოითხოვა რაც დააკმაყოფილა მოსამართლემ, მოგვიანებით პატიმრობა მოსამართლე ნათია გუდაძემ ძალაში დატოვა.
კონტექსტი
„რუსული კანონი“ საშიშია საქართველოს ისედაც მყიფე დემოკრატიისთვის, ამაზე ყველა თანხმდება, ამაზე დაწერა ვენეციის კომისიამ, ამაზე საუბრობს ადგილობრივი თუ საერთაშორისო ორგანიზაცია, საქართველოს ყველა პარტნიორი სახელმწიფოს ოფიციალური წარმომადგენელი. საქართველოს მოქალაქეებმა ეს იციან, ზუსტად აქვთ გასიგრძეგანებული რისკები რეგიონის ქვეყნებზე და რეჟიმებზე დაკვირვებით სადაც უკვე მუშაობს ეს კანონი. ჯერ არნახული რაოდენობის მოქალაქეები გავერთიანდით ამ კანონის წინააღმდეგ, საერთო სახალხო მსვლელობები და დემონსტრაციები მოეწყო, მშიდობიანი და მართალი. ამას მტკიცება არ სჭირდება, ეს საყოველთაოდ ცნობილი ფაქტებია. ამ მოვლენების საპასუხოდ კი „ხელისუფლება“ (რუსული რეჟიმი/რეჟიმი) იყო ზეაგრესიული და ცინიკური, ძალადობრივი და დამამცირებელი.
როდესაც რეჟიმი აბუჩად გიგდებს, შერჩევითი მართლმსაჯულებით გატერორებს, კანონის დაჩქარებული და რეგულაციების დამრღვევი პროცედურებით „რუსულ კანონს“ მაინც მიიღებს, ასეთ დროს არ უნდა გაბრაზდე საქართველოს მოქალაქე რომელსაც ისედაც უამრავი პრობლემა გაქვს სწორედ იმ კორუმპირებული და არაადამიანური პირობების გამო რასაც მმართველი პარტია აკეთებს? რუსული რეჟიმის მორიგი ძალის სადემონსტრაციო დროებითი ჯებირის დაზიანება მოქალაქის მხრიდან რომელსაც კვირების განმავლობაში ამცირებდა სისტემა, სამართალმა ვერ უნდა გაუგოს? მეგობრებო, სამართალს ესმის ეს. კონტექსტის მხედველობაში მიღება დადგენილი კრიტერიუმებით ამართლებს ფორმალურ მართლსაწინააღმდეგო ქმედებებს (ასეთია აუცილებელი მოგერიება, უკიდურესი აუცილებლობა და სხვა მართლზომიერი ქმედებები).
მეტსაც გეტყვით, საქართველოს სსკ-ში დაზარალებულის ცუდი ქცევით პროვოცირებული მკვლელობა შემამსუბუქებელი გარემოებაა (ისჯება შინაპატიმრობით ვადით ექვსი თვიდან ერთ წლამდე ან თავისუფლების აღკვეთით ვადით ერთიდან სამ წლამდე) და რეჟიმის სისტემური ჩაგვრის, ანტიდემოკრატიული და ანტიეროვნული აგრესიული პოლიტიკით პროვოცირებულმა მომიტინგემ თუ ჯებირი დააზიანა ეს რატომ იმსახურებს იმაზე მეტ სასჯელს, ვიდრე მკვლელობა? საერთოდ რატომ იმსახურებს დასჯას? მე ამ საკითხის გადაწყვეტის რამდენიმე სამართლებრივ გზას შემოვთავაზებ სასამართლოს.
ნორმის მოკლე ისტორიული ანალიზი
სსკ-ის 187-ე მუხლი სხვისი ქონების დაზიანება/განადგურებისთვის ითვალისწინებს ალტერნატიულ სასჯელებს, კერძოდ, ჯარიმა საზოგადოებისათვის სასარგებლო შრომა ვადით ასიდან ას ოთხმოც საათამდე, გამასწორებელი სამუშაო ვადით ერთ წლამდე, შინაპატიმრობა ვადით ექვსი თვიდან ორ წლამდე ან თავისუფლების აღკვეთა ვადით ერთიდან ხუთ წლამდე. თუმცა საბას და ომარს ბრალად ედებათ ამ დანაშაულის ჯგუფურად ჩადენა, რაც მითითებული მუხლის მიხედვით დამამძიმებელი გარემოებაა და აქ მხოლოდ თავისუფლების აღკვეთაა გათვალისწინებული, სამიდან ექვს წლამდე ვადით. ეს დანაშაული ეკონომიკური დანაშაულების კარითაა გათვალისწინებული. ნორმის მიზანი საკუთრების უფლების დაცვაა და არ იქნებოდა სწორი მისი მშვიდობიანი საპროტესტო აქციის შესაზღუდად აღმართული დროებითი ჯებირების დაცვის მიზნით გაფართოება.
ნორმის მიხედვით სხვისი ქონების დაზიანება დანაშაულია მხოლოდ მაშინ, თუ მიყენებული ზიანი 150 ლარს აღემატება ე.ი 150 ლარი და ქვემოთ, კრიმინალიზებული არაა. 150 ლარზე მეტი ღირებულების სხვისი ქონების დაზიანებით იწყება 187-ე მუხლთან ფორმალური მსგავსება. მნიშვნელოვანი ზიანი 150 ლარის ზემოთ ღირებულებით 2006 წლის საკანონმდებლო ცვლილებებით განისაზღვა. აქვე უნდა ითქვას, რომ 2006 წელს 150 ლარს შემსყიდველობითი ღირებულება გაცილებით მეტი ჰქონდა ვიდრე დღეს აქვს. აქვე უნდა აღინიშნოს რომ „მნიშვნელოვანი ზიანი“ ამ დანაშაულთან მიმართებით ქმედების შემადგენლობის დამაფუძნებელი ობიექტური ელემენტია განსხვავებით სხვა დანაშაულებისგან, სადაც ის დამამძიმებელი გარემოებაა. მაგალითად, ქურდობის და სხვა დაუფლებითი დანაშაულების შემთხვევაში ფორმალურად 150 და ნაკლები ღირებულების ქონების მიტაცებაც დასჯადია.
აქვე საჭიროა გავიხსენოთ 1821-ე მუხლიც – შავი და ფერადი ლითონების ან მათი შემცველი ნაკეთობების დაუფლება მართლსაწინააღმდეგო მისაკუთრების მიზნით.
ეს ნორმა სსკ-სს 2002 წელს დაემატა და სულ ორი წელი იარსება ექსტრემალური უსამართლობის გამო. სასჯელი სამიდან ათ წლამდე თავისუფლების აღკვეთა იყო. ნორმის მიღების მიზანი ქუჩების და სკვერების ლითონის გაფორმებებისა და დეკორაციების დაცვა იყო მიტაცებისგან. პრაქტიკულად კი გამოიწვია 20-ლარიანი თუნუქის ქვაბისთვის და ნარჩენებისთვის ადამიანების იმაზე მკაცრად დასჯა ვიდრე ძვირადღირებული ნივთის დაყაღაჩაღებისთვის იყო გათვალისწინებული. იგივე ქმედებით მნიშვნელოვანი ზიანის გამოწვევისთვის 8-დან 15 წლამდე თავისუფლების აღკვეთა იყო გათვალისიწნებული. აქ აღსანიშნავია, რომ „მნიშვნელოვანი ზიანი“ ფორმალურად განსაზღვრული არ იყო და ინდივიდუალური გარემოებების გათვალისწინებით შეეძლოთ მოსამართლეებს განმარტება. ამ ნორმის გაუქმება „ნაციონალური მოძრაობის“ ხელისუფლებაში მოსვლის პირველ წლებში მოხდა, კერძოდ, 2004 წელს. თუმცა, სამწუხაროდ 2006 წელს, გამოცხადებული ნულოვანი ტოლერანტობის ფონზე, მსგავსი პრაქტიკა აღდგა, რასაც ხელი შეუწყო არსებულმა პოლიტიკამ და „მნიშვნელოვანი ზიანის“ ფორმალურად განსაზღვრამ, რა სახითაც ის დღესაც არსებობს. ეს მსგავსი ნორმები განსაკუთრებით ახალისებს შერჩევით, დისკრიმინაციულ მართლმსაჯულებას. მკვლევრები და მეცნიერები მსგავსი ნორმების პოლიტიკური ინსტრუმენტალიზების თაობაზე ბევრს საუბრობენ, თუ როგორ ეფექტურად იყენებს მას საპოლიციო სისტემა ყველაზე ჩაგრული ჯგუფების წინააღმდეგ, მათი სამართლიანი პროტესტის ჩასახშობად.
სისხლის სამართლის გამოყენების შეზღუდვის რამდენიმე გზა
სისხლის სამართლის გამოყენებას ზღუდავს არაერთი პრინციპი, მათ შორისაა, კონსტიტუციურსამართლებრივი პრინციპი Ultima Ratio, რაც სისხლის სამართლის როგორც უკანასკნელი საშუალების გამოყენებაზე მიუთითებს. თუკი ზიანის ანაზღაურება, მისი გამოსწორება სხვა ალტერნატიული საშუალებებით ეფექტურად მიიღწევა, სისხლის სამართლის გამოყენება იქნება ადამიანის უფლებების დარღვევა. ამ პრინციპის პრაქტიკული გამოყენების მექანიზმია სსკ-ის მე-7 მუხლის მეორე ნაწილიც. სადაც ვკითხულობთ შემდეგს: „დანაშაულს არ წარმოადგენს ისეთი ქმედება, რომელიც, თუმცა ფორმალურად შეიცავს ამ კოდექსით გათვალისწინებული რომელიმე ქმედების ნიშნებს, მაგრამ მცირე მნიშვნელობის გამო არ გამოუწვევია ისეთი ზიანი, რომელიც აუცილებელს გახდიდა მისი ჩამდენის სისხლისსამართლებრივ პასუხისმგებლობას, ან არ შეუქმნია ასეთი ზიანის საფრთხე.“
როგორც ზემოთ აღვნიშნე, 150 ლარის და უფრო ნაკლები ღირებულების ქონების დაზიანება კრიმინალიზებული არაა. შესაბამისად, თუ ზიანი 150 ლარია პირი გამართლდება ქმედების შემადგენლობის არარსებობის გამო, აქ ფორმალური მსგავსებაც არაა და პირი ზედმეტი მსჯელობის გარეშე გამართლდება. ხოლო საქმეში სადაც ზიანი, ვთქვათ, 151 ან მეტი ლარია, ქმდება ფორმალურად დანაშაულია თუმცა აქ უკვე შესაძლებელია სსკ-ის მე-7 მუხლის მე-2 ნაწილზე მითითებით „მცირე მნიშვნელობის“ გამო გამართლდეს პირი. ამდენად, 150 ლარს ზემოთ ზიანი დაისჯება თუ არა, ინტერპრეტაციის საკითხია კონტექსტიდან გამომდინარე. ყველა იურისტმა იცის, რომ კანონში ფორმალურად განსაზღვრული ნიშანი შესაძლოა, ინტერპრეტირდეს კონტექსტის მხედველობაში მიღებით და მიუხედავად ქმედების დანაშაულთან ფორმალური მსგავსებისა, სისხლის სამართლის გამოყენება არ გამართლდეს. ამით იმის თქმა მინდა, რომ 150 ლარის ზემოთ ზიანის ინტერპრეტაციას მოსამართლეს არავინ უშლის, ის მხოლოდ 150 ლარის და ნაკლები ზიანისთვის ვერ დასჯის პირს, თორემ გამართლება შეუძლია. მოსამართლე ვერ იქნება კრიმინალიზების აგენტი, მაგრამ ის შეიძლება იყოს დეკრიმინალიზების სუბიექტი. რას ნიშნავს ეს? სისხლის სამართალი ყველაზე მკაცრი მექანიზმია სამართლის ინსტრუმენტებს შორის, ამიტომ მის გამოყენებას განსაკუთრებული გამართლება სჭირდება ყველა ეტაპზე. არა მხოლოდ კანონის მიღების დროს უნდა მიიღოს ეს პარლამენტმა მხედველობაში, არამედ შემდეგაც მართლმსაჯულების აგენტები აღჭურვილნი არიან სხვადასხვა სამართლებრივი შესაძლებლობით, არ დაუშვან სისხლის სამართლის გადაჭარბებული გამოყენება, რაც პირდაპირ დაკავშირებულია ადამიანის ფუნდამენტური უფლებების დარღვევასთან.
სისხლის სამართალში ბევრი მასწავლებელი მყოლია, ქართველებიც და უცხოელებიც. ამ ტექსტის მიზნებისთვის მერაბ ტურავას ვახსენებ მხოლოდ. დღეს ის საკონსტიტუციო სასამართლოს თავმჯდომარეა. სტუდენტობის დროს სწორედ მისგან გავიგე სისხლის სამართლის მინიმალური გამოყენების მნიშვნელობაზე, ის ამაზე საავტორო წიგნებშიც საუბრობს. მისი კრიტიკა ქონების დაზიანების მუხლსაც შეეხება, რომ ის თავისი არსით სამოქალაქო დელიქტია, ასევე ხაზგასმით საუბრობს ქმედების დანაშაულთან ფორმალური მსგავსების არასაკმარისობაზე სისხლის სამართლის გამოყენებისთვის და მეცნიერულად აანალიზებს რომ ასეთ დროს საჭიროა კონტექსტის მხედველობაში მიღება და მათ შორის, ქმედებით გამოწვეული ზიანის „ტოლერირება.“ უზენაესი სასამართლოს მოსამართლეობის დროს ის საკმაოდ თამამი ინტერპრეტაციებით გამოირჩეოდა, ლექციებზე გვიყვებოდა ამ საქმეების შესახებ. ნაციონალური მოძრაობის ხელისუფლებაში ყოფნის დროს ის, სხვა მოსამართლეებთან ერთად, დისციპლინური დევნის სამიზნე გახდა, სწორედ ნორმის განმარტების გამო, რასაც მთელი მომდევნო წლები აკრიტიკებდა. საინტერესოა, დღეს რას ფიქრობს ბატონი მერაბი სისხლის სამართლის რეპრესიაზე, რუსულ კანონზე, რეჟიმის სისასტიკეზე და 400 ლარად შეფასებული დროებითი თუნუქის ჯებირის დაზიანებისთვის სისხლის სამართლის გამართლებაზე? როგორ აფასებს მოსამართლეების ასეთ თავშეკავებას?
სასამართლო განმარტებები
ამ ნორმის (მუხ. 7.2) საერთო სამოსამართლოს განმარტებები ძუნწია, არ არის თანმიმდევრული და იდეალური თუმცა ზოგიერთი მოსამართლის მხრიდან შესამჩნევია სისხლის სამართლის კოდექსის ადამიანის უფლებების შუქზე წაკითხვისა და გაგების ტენდენტციები, სწორედ ასეთი მოსამართლე განსხვავდება საბჭოთა რეჟიმის მოსამართლისგან. მოსამართლეს შეუძლია და უნდა იყოს დეკრიმინალიზების აგენტი, მან არ უნდა დაუშვას ადამიანები დაისაჯონ ტრივიალური ზიანისთვის, რომლის გამოსწორებაც მარტივად შესაძლებელია სამოქალაქო მოლაპარაკების გზით, საპირისპირო მიდგომას საზოგადოებრივი ინტერესით ვერ ახსნიან.
უნდა აღინიშნოს, რომ მე-7 მუხლის მეორე ნაწილის გავრცელების არეალი არაა შეზღუდული ეკონომიკური დანაშაულებით და არც მხოლოდ ფულადი თანხით ითვლება „მცირე მნიშვნელობა“.
ამ თვალსაზრისით მნიშვნელოვანია აღინიშნოს საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს განჩინება, რომლითაც სასამართლომ გამოყენებისთვის უვარგისი ნარკოტიკული საშუალების დასჯის კონსტიტუციურობის შემოწმების მორიგი საქმე არსებითად განსახილველად არ მიიღო და ასე ვთქვათ, წააქეზა საერთო სასამართლოები, თავისუფლად განაზოგადონ კონსტიტუციური განმარტებებით წინა გადაწყვეტილება სხვა ნარკოტიკებზეც რითაც არაკონსტიტუციურად გამოცხადაა თავისუფლების აღკვეთის სახით სასჯელი გამოყენებისთვის უვარგისი ოდენობის დეზომოფინის ფლობისთვის. მე რომ მოსამართლე ვყოფილიყავი, ძალიან შემრცხვებოდა ასეთი ჭკუის წავლება საკონსტიტუციო სასამართლოსგან. თუმცა არსებულ რეალობაში ეს საჭირო აღმოჩნდა. მოსამართლეს შეუძლია სსკ-ის 187-ე მუხლი განმარტოს ისტორიული, სისტემური, ტელეოლოგიური და კონსტიტუციური ახნა-განმარტებებით, ის აუცილებლად მივა სამართლიან შედეგამდე, პასუხისმგებლობის გამორიცხვამდე. რისი ეშინიათ მოსამართლეებს? რატომ აქვთ ხელები შებოჭილი ნორმის სამართლიანი და კონსტიტუციური განმარტებებისთვის? აბა, რისთვის გვინდა სასამართლო? ქმედების დანაშაულთან მსგავსების დადგენას ქართული პოლიციაც ხომ ახერხებს საშუალო განათლებით?
ფორმალურად მართლსაწინააღმდეგო ქმედების გამართლება „ზეკანონიერი“ გარემოებით
საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსი ითვალისწინებს ქმედების გამართლების სხვადასხვა გარემოებებს, მათ შორისაა მართლწინააღმდეგობის გამომრიცხველი „ზეკანონიერი“ გარემოებები (მუხ. 32), რომლებიც მოსამართლეებს აძლევს ფართო დისკრეციას, კონტექსტის ანალიზით, ქმედების ობიექტური და სუბიექტური მახასიათებელების მხედველობაში მიღებით, გაამართლონ ფორმალურად მართლსაწინააღმდეგო ქმედება. თუნუქის ჯებირის მცირე ზიანი არსებული კონტექსტის და პირთა სამართლიანი პროტესტის ფონზე უნდა გადაიწონოს. ხალხი იცავდა კონსტიტუციას, მის მომავალს, ამ შეუფასებელ ინტერესს ხოლო პოლიცია კორუმპირებული კლანის კერძო დაკვეთას. ეს უნდა გაითვალისწინოს სასამართლომ, თუ ის ნამდვილად დამოუკიდებელია და პრაქტიკულად ასრულებს თავის ინსტიტუციურ ფუნქციას. ზიანის და ინტერესთა შეპირისპირება (დაზიანებულიდა გადარჩენილი სიკეთე) და სარგებელის მხედველობაში მიღება სისხლის სამართლის მოქმედების შესაზღუდად არახალია.
სისხლის სამართლის გამოყენების შემზღუდავი კიდევ ერთი პრინციპია, რომ მან პატივი უნდა სცეს ადამიანის ფუნდამენტურ უფლებებს, მისი მინიმალური გამოყენება მოწმდება უფლებების საზღვრებით. მოცემულ კონტექსტში, რაც ზემოთ დავახასიათე, გამოხატვის თავისუფლების შეზღუდვას რა ამართლებდა? აუცილებელი იყო დემოკრატიული საზოგადოებისთვის? სრულიად პირიქით, პროტესტი სწორედ დემოკრატიის დაცვას ემსახურებოდა. საქართველოს მოქალაქეებს ძალიან მძაფრი და შეურიგებელი რეაქცია ჰქონდათ კონსტიტუციის დარღვევის მიმართ. „რუსული კანონი“ სწორედ რომ ანტიკონსტიტუციურია და აღმოჩნდა, რომ საქართველოს მოქალაქეებისთვის კონსტიტუციური წესრიგი რაღაც აბსტრაქტული ღირებულება კი არაა, არამედ ფუნქციური, ძალიან პრაქტიკული და უმაღლესი ღირებულება, რისთვისაც ღირს ბრძოლა.
ჯებირის დაზიანება ძალადობას აქეზებდა? აბსოლუტურად არა. ჯებირის უკან პოლიცია არ მდგარა, ისინი გისოსებიანი რკინის კარის მიღმა იყვნენ და ჯებირის გამტვრევის შემდეგ არც არავის მოსვლია თავში აზრად პოლიციაზე თავდასხმა. ეს არც ვიდეოში ჩანს და არც ეგ ბრალდება აქვთ წაყენებული ახალგაზრდებს. მაშინ რა ლეგიტიმური მიზნით მოხდა გამოახატვაში ასე უხეშად ჩარევა ? მოსამართლე ამას ვერ დაასაბუთებს. ქცევის დანაშაულთან ფორმალური მსგავსება საკმარისი არაა დრაკონის გასაღვიძებლად. აქციის დროს პროტესტის ნიშნად თუნუქის ჯებირების ხელების და ფეხების ბრახუნით დაზიანება რომ გამოხატვის თავისუფლებაში ჯდება, ეს საქართველოს მოქალაქეებმაა აქამდე პრაქტიკით ვიცოდით. მაგალითად, აქონდროპლაზიის დიაგნოზის მქონე ბავშვების მშობლების და მათი მხარდამჭერების საპროტესტო აქციებზე ასე მოხდა. ასეთი მიდგომა უნდა ყოფილიყო „რუსული კანონის“ საწინააღმდეგო აქციის დროსაც. სისხლის სამართლის რეპრესიის გამოყენებამ მოქალაქეებში გაკვირვება გამოიწვია რადგან სახლემწიფოს მხრიდან სამართლიანი გაფრთხილება დასჯაზე არ არსებობდა.
დამოუკიდებელი სასამართლო სისტემის პირობებში პოლიცია და პროკურატურა ასეთ თავშვებულობას ვერ გაბედავდა. სისხლის სამართლის მართლმსაჯულების მკვლევრები დამეთანხმებიან, რომ საქართველოში მოსამართლეები უფრო აკრძალული როლის მორგებაში არიან ძლიერები, ისინი ხშირად პოლიტიკური დაკვეთით თავად ქმნიან დანაშაულს რითაც პარლამენტის ექსკლუზიურ უფლებამოსილებაში ერევიან, რაც არაკონსტიტუციურია, ხოლო როდესაც ნორმის კონსტიტუციური განმარტება თავისუფლების მხარესაა ისინი ნორმის ვიწრო, ფორმალისტურ გაგებას ამჯობინებენ. რატომ ხდება ეს? მჯერა, არიან სისტემაში ნამდვილი მოსამართლეები, რომლებიც საკუთარი სინდისით, სამართლის უზენაესობითა და კონსტიტუციით ხელმძღვანელობენ. ახლაც მჯერა სადღაც, რომ საბას და ომარს არ დასჯის მოსამართლე, გამოიყენებს ადამიანის უფლებების არგუმენტს და დაბლოკავს სისხლის სამართლის გამოყენებას. შეიძლება, სწორედ მაგ იმედის ნაპერწკალია, რატომაც დავწერე ეს მიმოხილვა.