პაატა შეშელიძე – როცა სახელმწიფო პროექტებში მიწით შედის, როცა მშენებლობა დასრულდება ეს მიწა არაბული კომპანიის იქნება თუ საქართველოს სახელმწიფოს? – ყველა შემთხვევაში, ამ საკითხში პოლიტიკური და რელიგიური მომენტის შემოტანა არასწორი იქნებოდა

კრწანისის ტყე-პარკსა და გონიოში არაბულ კომპანია Emaar-თან გაფორმებულ ხელშეკრულებებზე პარლამენტში პრემიერ ირაკლი კობახიძის განმარტებებთან დაკავშირებით „ინტერპრესნიუსი“ ახალი ეკონომიკური სკოლის პრეზიდენტს, პაატა შეშელიძეს ესაუბრა.
– ბატონო პაატა, მოვისმინეთ ინტერპელაციის წესით პარლამენტში მისული პრემიერ-მინისტრის ირაკლი კობახიძის განმარტებები არაბულ კომპანიებთან Eagle Hills- თან და Emaar-თან კრწანისის ტყე-პარკსა და გონიოში დაგეგმილ მშენებლობებთან გაფორმებულ შეთანხმებასთან დაკავშირებით.
როგორც ჩანს, ამ თემაზე პრემიერის პარლამენტში მისვლისა და განმარტებების გაკეთების მიზანი იყო ამ თემის მიმართ საზოგადოებაში „არსებული წუხილები“ და უკმაყოფილება.
როგორ უმრავლესობის ერთ-ერთმა დეპუტატმა თქვა, ხელისუფლების მიზანი იყო „საბოლოოდ გაექარწყლებინა ამ მშენებლობენთან დაკავშირებული ეჭვები.“
ახალი ბევრი არც არაფერი თქმულა, რაც აქამდე არ იყო ცნობილი, მაგრამ, ინფორმაციული თვალსაზრისით, ამ თემაზე ერთიანად თითქოს ყველაფრის მოსმენა, მაინც შეიძლება ითქვას რომ კარგიც კი იყო. თუმცა, პასუხგაუცემელი კითხვები ამ თემაზე, ისევე როგორ განათლების თემაზე საკმაოდ ბევრი დარჩა.
რადგან თქვენ არაბულ კომპანიებთან დაკავშირებით გაფორმებული შეთანხმებებზე პრემიერის განმარტებების თემაზე შეგეხმიანეთ, მოდით, ჯერ თქვენ გაგვიზიარეთ მოსმენითან დაკავშირებით თქვენი შთაბეჭდილებები და შემდეგ განვაგრძელ ამავე თემაზე მსჯელობა….
– ჩემთვის ყველაზე მნიშვნელოვანი საკითხი გახლავთ ის, რომ არაბულ კომპანიებთან გაფორმებულ ამ შეთანხმებაში ქართული მხარე მიწით შედის, რომელზეც გადაწყვეტილება ცენტრალურმა ხელისუფლებამ მიიღო და არა აჭარისა და თბილისის ადგილობრივმა მთავრობებმა, რომელსაც ეს მიწა ეკუთნის. ეს იმას ნიშნავს რომ ადგილობრივი ორგანოები არაფერს წარმოადგენენ. არც თბილისის და არც აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკის. თბილისთან რეკრეაციულ ზონაში მშენებლობაზეა საუბარი და დედაქალაქის ადგილობრივი ხელისუფლება დუმს. ასევე იქცევა აჭარის მთავრობაც.
რჩება შთაბეჭდილება იგივე მეორდება, როცა სადმე ჰესის მშენებლობა იგეგმება და ადგილობრივ მცხოვრებლებს არავინ არაფერს ეკითხება. ადგილობრივი ხალხი ცალკეა, ადგილობრივი ხელისუფლება ცალკე, ისევე როგორც ორივესგან დისტანცირებული ქვეყნის ცენტრალური ხელისუფლება. შემდეგ ხდება დაპირისპირებები ყველას ყველას წინააღმდეგ. არ გამოვრიცხავ ამ შემთხვევაშიც ასე მოხდეს.
გვახსოვს, როგორ წამოიწყეს ნამახვანში ჰესის მშენებლობა, შემდეგ დაიწყო პროტესტები და პროცესები ისე განვითარდა რომ ნამახვანი ჰესის მშენებლობა შეჩერდა და ახლა საქართველოს ხელისუფლებას უწევს საარბიტრაჟო სასამართლოში წაგებულ საქმეზე ჯარიმის გადახდა.
თუკი ქართული მხარე ამ პროექტში მიწით შედის, მიწის განკარგვაზე გადაწყვეტილება უნდა მიიღოს იმ ორგანომ, რომელსაც ეს მიწა ეკუთნის. ამ პროექტის მიმართ ინიციატივა თბილისის მერს რომ გამოეჩინა, ეს უფრო ორგანული იქნებოდა, ვიდრე ის რომ გადაწყვეტილება საქართველოს მთავრობამ მიიღო.
თუკი ქართული მხარე ამ პროექტში მიწით შედის, მიწის განკარგვაზე გადაწყვეტილება უნდა მიიღოს იმ ორგანომ, რომელსაც ეს მიწა ეკუთნის. ამ პროექტის მიმართ ინიციატივა თბილისის მერს რომ გამოეჩინა, ეს უფრო ორგანული იქნებოდა, ვიდრე ის რომ გადაწყვეტილება საქართველოს მთავრობამ მიიღო
ჩემთვის მიუღებელია ვითარება, როცა გონიოში უნდათ რამის აშენება არაფერს ეკითხებიან ბათუმლებს, გინიოში მაცხოვრებლებს, ისევე როგორც იმ ადამიანებს ვინც კრწანისის ტყე-პარკის ახლოს ცხოვრობს. ამ ადამიანებმა უნდა იცოდნენ რა შემოსავლებს მიიღებს მათი თვითმმართველობის ორგანო, რომელიც ამ თანხებს მათ მოახმარს. ამგვარი მიდგომა არასწორია.
ჩვენი საშინაო პოლიტიკა უნდა იყოს დეცენტრალიზებული, ადამიანებმა უნდა იცოდნენ, რა ხდება მათ საცხოვრებლებთან ახლოს, გვერდით და რა გავლენას იქონიებს ეს მათ ცხოვრებაზე.
ჩემთვის მიუღებელია ვითარება, როცა გონიოში უნდათ რამის აშენება არაფერს ეკითხებიან ბათუმლებს, გინიოში მაცხოვრებლებს, ისევე როგორც იმ ადამიანებს ვინც კრწანისის ტყე-პარკის ახლოს ცხოვრობს. ამ ადამიანებმა უნდა იცოდნენ რა შემოსავლებს მიიღებს მათი თვითმმართველობის ორგანო, რომელიც ამ თანხებს მათ მოახმარს. ამგვარი მიდგომა არასწორია
მეორე საკითხი გახლავთ ის, ვინ მონაწილეობს ამ პროექტების განხორციელებაში. რატომ მონაწილეობენ მასში ეს ინვესტორები და არა სხვა ინვესტორები. ჩვენ არც ის ვიცით ამ პროექტში რეალურად რა პირობებია ჩადებული და განიხილებოდა თუ არა ამ პროექტის განსახორციელებლად სხვა ინვესტორების მონაწილეობა და რა პირობებით. ახლა კი ვხედავ ბაქი-ბუქს იმაზე თუ რა კარგი იქნება ამ პროექტის განხორციელება.
ჩემი აზრით, ძალიაი თემაა ამ საკითხში მაქსიმალური საჯაროობა. მიწა კი იდება ამ პროექტში, მაგრამ, გაუგებარია პრივილიგირებულ მდგომარეობაში რატომ ვხდება ინვესტორი.
ზოგადად, ინვესტორებს ხელი კი უნდა შეუწყოთ, მაგრამ, გაუგებარია ჩვენი მხრიდან არაბული კომპანიისთვის ხელშეწყობა რის ხარჯზე და რის გამო ხდება. თუ რატომ ხდება ასეთი დიდი პროექტის გაფორმება ვითარებაში, როცა ქვეყნის შიგნით სიტუაცია საკმაოდ დაძაბულია.
ის, ვინ მონაწილეობს ამ პროექტების განხორციელებაში. რატომ მონაწილეობენ მასში ეს ინვესტორები და არა სხვა ინვესტორები. ჩვენ არც ის ვიცით ამ პროექტში რეალურად რა პირობებია ჩადებული და განიხილებოდა თუ არა ამ პროექტის განსახორციელებლად სხვა ინვესტორების მონაწილეობა და რა პირობებით. ახლა კი ვხედავ ბაქი-ბუქს იმაზე თუ რა კარგი იქნება ამ პროექტის განხორციელება
ხელისუფლებას საკმაოდ დაძაბული ურთიერთობა აქვს ევროპასთან, ამერიკასთან, ასეთ ვითარებაში ასეთი საქმის წამოწყება რატომ უნდა მოისურვოს ან მთავრობამ. ან ინვესტორმა? აგვარ ვითარებაში რატომ უნდა მაინცადამაინც არაბ ინვესტორს საქართველოში საქმის დაწყება? ამას იმიტომ ვამბობ, რომ ინვესტორს არა აქვს გარანტია დღევანდელი მთავრობა 10 წლის შემდეგ ისევ იქნება თუ არა და მათ მიერ ამ მთავრობასთან გაფორმებული შეთანხმება არ გადაიხედება.
ჩემი აზრით, საინტერესოა თუ რას ფიქრობენ არაბი ინვესტორები იმ ვითარებაზე, რაც დღეისთვის ქვეყანაში რეალურად არსებობს.
რატომ უნდა მაინცადამაინც არაბ ინვესტორს საქართველოში საქმის დაწყება? ამას იმიტომ ვამბობ, რომ ინვესტორს არა აქვს გარანტია დღევანდელი მთავრობა 10 წლის შემდეგ ისევ იქნება თუ არა და მათ მიერ ამ მთავრობასთან გაფორმებული შეთანხმება არ გადაიხედება
უფრო სწორად, საკითხი ეხება იმას, რაა ის, რის გამოც არაბული კომპანია საქართველოში დიდი საქმის დასწყებად რისკების მიუხედავად მიდის. ჩემთვის ეს კითხვებია საინტერესო.
– შეთანხმების შესაბამისად ქართული მხარის წილი გახლავთ 33%, ანუ 1/3, ხოლო არაბულის 67%, ანუ 2/3. ქართული მხარე ამ საქმეში სახელმწიფო მიწით შედის. პრემიერს და სხვასაც, ეს მანამდეც ჰქონდა ნათქვამი.
პრემიერისგან ასევე გავიგეთ, რომ ქართულ მხარეს ფინანსური ვალდებულებები ამ შეთანხმებებთან დაკავშირებით არ აქვს. ვიცით, რამდენი სახლი აშენდება, 24 ათასი ადამიანი დასაქმდება. სამუშაოების დასრულების შემდეგ 8 ათასი სამუსაო ადგილი შეიქმნება. მშენებლობა 10 წელზეა გათვლილი, მაგრამ, როგორც პრემიერმა თქვა, 6 წელშიც შეიძლება დასრულდეს.
მისივე თქმით, მოგების სახით ქვეყანა 5 მილიარდს მიიღებს, არაბული კომპანია კი 23%-ს. ასევე ითქვა, რომ შეთანხმების ნაწილი იმიტომ არ საჯაროვდება, რომ „კომერტიული საიდუმლოება“ არის და ამგვარი შეთანხმებები ხელისუფლებას აქამდე 1554 აქვს დადებულიო.
მიუხედავად იმისა, რომ ბევრმა იკითხა მაიც გაუგებარი დარჩა, რა ღირს ის მიწა, რომლითაც ქართული მხარე ამ საქმეში მიწით შევიდა. თქვენ რა გაიგეთ?
– დიახ, მიწის საკითხი ძალიან მნიშვნელოვანია. გასაგებია, რომ ქართული მხარე ამ პროექტში მიწით შედის და ამბობს, რომ ეს გახლავთ 33%. იგულისხმება ქართული მხარის წილი ამ საქმეში.
იმისათვის, რომ წილის ოდენობა განისაზღვროს, უნდა იცოდე მისი ღირებულება. ბათუმში ზღვასთან ახლოს ზოლში მიწა უფრო მეტი ღირს, ვიდრე ზღვიდან მოშორებით. ეს მაგალითი იმის გამო მოვიყვანე, რომ ჩვენ არ ვიცით რა ღირებულების მიწით შევედით წილში დიდ საქმეში, რომლის რეალური ფასი არ ვიცით. თუ არ ვიცით მიწის ფასი, მაშინ რა პარამეტრებით დადგინდა რომ ქართული მხარის წილი 33 %-ია?
როცა ამბობენ, რომ ინვესტორი მზადაა ამ პროექტში 6 მილიარდი ჩადოს, მაშინ გამოდის, რომ ინვესტორი ქართულ მხარეზე 2 ჯერ მეტს დებს. თუმცა, შემდეგ ვიგებთ, რომ თანხების ნაწილი იქნება ის ფულიც, ვინც მოისურვებს ამ პროექტებში ფულის წინანსწარ ჩადებას.
როცა ვამბობთ ქართული მხარე ამ პროექტში მიწით შედის, მნიშვნელოვანია ვიციოდეთ სახელმწიფო კომპანიას ამ მიწას ჩუქნის თუ ეს მიწა გარკვეული ვადით იჯარით იქნება გადაცემული?
როცა ვამბობთ ქართული მხარე ამ პროექტში მიწით შედის, მნიშვნელოვანია ვიციოდეთ სახელმწიფო კომპანიას ამ მიწას ჩუქნის თუ ეს მიწა გარკვეული ვადით იჯარით იქნება გადაცემული? ვინც ამ პროექტების ფარგლებში სახლებს შეიძენს, მათ შენობა მიწინად ექნებათ ნაყიდი თუ მიწის გარეშე? სხვაგვარადაც შეიძლება კითხვა დაისვას – როცა სახლის შემძენს უძრავი ქონების გაყიდვა მოუნდება, მას ექნება თუ არა მიწინად სახლის გაყიდვა? თუ მიწა ისევ სახელმწიფოსი იქნება, რომელსაც მიწა იჯარით ექნება მყიდველისთვის მიცემული?
ავიღოთ გონიოს შემთხვევა, სადაც ალბათ უკვე განსაზღრული იქნება ის ტერიტორია, სადაც პროექტი უნდა განხორციელდეს. როცა მშენებლობა დასრულდება და მასში ვინმე ბინას შეიძენს, მფლობელის იქნება ეს ტერიტორია, რომელიც სახელმწიფომ კომპანიას აჩუქა თუ ვისი იქნება?
ვკითხულობ – როცა სახელმწიფო ამ პროექტებში მიწით შედის, როცა მშენებლობა დასრულდება ეს მიწა არაბული კომპანიის იქნება თუ საქართველოს სახელმწიფოს?
ვინც ამ პროექტების ფარგლებში სახლებს შეიძენს, მათ შენობა მიწინად ექნებათ ნაყიდი თუ მიწის გარეშე? სხვაგვარადაც შეიძლება კითხვა დაისვას – როცა სახლის შემძენს უძრავი ქონების გაყიდვა მოუნდება, მას ექნება თუ არა მიწინად სახლის გაყიდვა? თუ მიწა ისევ სახელმწიფოსი იქნება, რომელსაც მიწა იჯარით ექნება მყიდველისთვის მიცემული?
ამ პროექტებთან დაკავშირებით, ჩემთვის ეს იურიდიული საკითხებია ბოლომდე გაურკვეველი.
ამ საკითხის გადაწყვეტის ორი ვარიანტია – მყიდველს საკუთრებაში გადაეცეს, რომლის შემდეგაც მყიდველს გაყიდვის უფლება ექნება და ეს გასაგებია. ან მყიდველს გრძელვადიანი იჯარით, ვთქვათ 49 წლით, ან 100 წლით ექნება გადაცემული, ან მიწა კომპანიის იქნება და მისი განმკარგავი კომპანია იქნება. არსებობს მესამე ვარიანტიც – სახელმწიფო ამ პროექტში მიწით კი შედის, მაგრამ ღიად ტოვებს მიწაზე საკურების თემას გარკვეული ვადით. ეს ის საკითხებია ჩემთვის ამ დროისთვის ბუნდოვანი და გაუგებარი.
ორიოდე დღის წინ პრემიერმი ირაკლი კობახიძე ივანიშვილის ევროპულ ბანკთან პრეტეზიებთან დაკავშირებით ბრიტანულ სასამართლოზე ამბობდა – ბრიტანულმა სასამართლომ ივანიშვილთან თავი შეირცხვინა, დიფ სტეტის ზეწოლით არასამართლიანი გადაწყვეტილება მიიღო და ასე შემდეგ. ამ შემთხვევაში ბრიტანულ სასამართლოზე საუბარი უხერხულიც კია, რადგან გაუგებარია ბრიტანულ სასამართლოს საქართველოს ხელისუფლება ენდობა თუ არ ენდობა?
თუ მეტი საჯაროობის თემას დავუბრუნდებით, შეიძლება ითქვას, თავიდანვე რომ გვცოდნოდა რა პირობები ჰქონდა ამ მიწაზე სახელმწიფოს, უკეთესი იქნებოდა. იქნებ გამოჩენილიყო ბევრად უკეთესი ინვესტორი?
ამ საკითხებმა გამოიწვია ის ბუნდოვანება, რომელიც ამ თემებთან დაკავშირებით საზოგადოებაში რეალურად არსებობს და მათზე ხალხი წუხილებს გამოთქვამს. იგულისხმება – რატომ ახლა? რატომ არაბულ კომპანიასთან? ადგილობრივ მოსახლეობას რა და სახელმწიფოს რა ხეირი? და ასე შემდეგ…
მოგეგებთან დაკავშირებით, სანამ იმ კალკულაციემდე მივათ, რაზეც პრემიერმა ისაუბრა, ეს თემები უნდა გვქონოდა გარკვეული. ამიტომ ვამბობ, რომ რაც მოვისმინე, ჩემთვის ბევრი გაუგებრობებია.
– გავიგეთ, რომ იმ შემთხვევაში თუ მხარეებს შორის სადაო საკითხები გაჩნდა, როგორც პრემიერმა თქვა, მხარეებს შორის დავას ბრიტანული სასამართლო, ანუ, მისივე თქმით, ციურიხის საარბიტრაჟო სასამართლო განიხილავს.
რამდენად დიდია იმის ალბათობა, რომ ამ სამშენებლო პროექტმა ისეთივე ბედი არ გაიზიაროს, როგორც საქართველოში არა ერთმა ხელშეკრულებამ, რომელიც ქართულმა მხარემ საერთაშორისო საარბიტრაჟო სასამართლოში წააგო?
– ნამახვანის ჰესი გვახსენდება, როცა წამოიწყეს პროექტი და ადგილობრივ მოსახლეობას არაფერი ჰკითხეს, შემდეგ დაიწყო ამ პროექტის მოწინაღმდეგეთა მიერ ორგანიზებული აქციები, ამ თემას პოლიტიკური, და რელიგიური საკითხები მიაბეს და იყო გაფიცვები.
საქმე იქამდე მივიდა, რომ ინვესტორი იძულებული იყო წასულიყო. შემდეგ მათ საარბიტრაჟო სასამართლოში შეიტანეს სარჩელი და საქმე მოიგეს და ახლა საქართველოს სახელმწიფოს აქვს გადასახდელი საკმაოდ დიდი თანხა. თუკი პარალელს გავავლებთ ნამახვან ჰესთან დაკავშირებით მაშინ რა მოხდა და ახლა რა ხდება, თან რა ეჭვევი არსებობს, გამორიცხული არაფერია.
რაც შეეხება საერთაშორისო სასამართლოს, ჩვეულებრივი საერთაშორისო პრაქტიკაა. ბრიტანული სამართლის მიმართ ნდობა მაღალია, მნიშვნელობა არ აქვს მათი ინსტიტუტები სად იქნება, ამას მნიშვნელობა არ აქვს, დავების გაჩენის შემთხვევაში შეთანხმების ხელმომწერებს ამ ინსტიტუტებში შეაქვთ სარჩელი.
ყველაზე სასაცილო ისაა, რომ ორიოდე დღის წინ პრემიერმი ირაკლი კობახიძე ივანიშვილის ევროპულ ბანკთან პრეტეზიებთან დაკავშირებით ბრიტანულ სასამართლოზე ამბობდა – ბრიტანულმა სასამართლომ ივანიშვილთან თავი შეირცხვინა, დიფ სტეტის ზეწოლით არასამართლიანი გადაწყვეტილება მიიღო და ასე შემდეგ. ამ შემთხვევაში ბრიტანულ სასამართლოზე საუბარი უხერხულიც კია, რადგან გაუგებარია ბრიტანულ სასამართლოს საქართველოს ხელისუფლება ენდობა თუ არ ენდობა?
რადგან ჩვენთვის ნათელი არა, რისი გაკეთება უნდათ, ცოტა უნდა დაველოდოთ, უფრო რეალისტურ პროექტს იმაზე, სავარაუდოდ, რა შეიძლება იყოს კრწანისის ტყე-პარკში და გონიოში
თუ ივანიშვილთან დაკავშირებულ საქმეში არ ენდობი, ამ საქმეში როგორღა ენდობი?
– მოგეხსენებათ, „არაბულ ქალაქთან“ დაკავშირებით საზოგადოებაში საკმაოდ დიდი ვნებათაღელვაა.
როგორც ჩანს, ამის გამო იკითხა პრემიერის თანაგუნდელმა აშენდება თუ არა კრწანისის ტყე-პარკსა და გონიოში სკოლები და ბაღები, მაგრამ, ეს კითხვა პრაქტიკულად უპასუხოდ დარჩა.
ამ თემაზე პრემიერმა თქვა, რომ არაბულ კომპანიას გათვალისწინებული აქვს ამ პროექტებში „საგანმანათლებლო და სპორტული ინფრასტრუქტურის ობიექტების აშენება.“ მისივე თქმით, „მათ ასეთ საკითხებში თავისი მიდგომები აქვთ.“
პრემიერის ამ განმარტებიდან თქვენ რა გაიგეთ – ამ პროექტების ფარგლებში აშენდება თუ არა კრწანისის ტყე-პარკსა და გონიოში სკოლები და ბაღა-ბაღები? თუ არა, ეს სავარაუდოდ, რას შეიძლება ნიშნავდეს?
– თავიდანვე ვთქვი, ჩვენ წარმოდგენა არ გვაქვს ამ ტერიტორიებზე რა მშენებლობაზეა საუბარი. რაღაც ლამაზ მაკეტებს კი გვანახებენ, მაგრამ, რეალურად რა იქნება არ ვიცით.
ერთ მაგალითს გეტყვით, ლილოში აშენდა ე.წ. აუტლეტ სოფელი, მაღაზიების სავაჭრო ცენტრია, მაგრამ სოფელი ჰქვია. ამ შემთხვევაში ვინმემ პრეტენზია რომ გამოთქვას იქ სკოლა რატომ არაა, უცნაურიც იქნებოდა. თუ კრწანისის ტყე-პარკში და გონიოში აშენებენ რეკრეაციულ ცენტრს, თუ იქ ხალხი იცხოვრებს, ავტომატურად გაჩნდება ბაღის და სკოლის აშენების აუცილებლობა.
ამ კორპუსებში ბინების ფასები საკმაოდ მაღალი იქნება. არაბების გარდა ისინი შეიძლება შეიძინონ ამერიკელებმა, ანაც სხვამ. ანუ, ვინც მეტს გადაიხდის ის შეიძენს. დუბაიში, საიდანაც ის კომპანიაა, რომელთანაც გაფორმებულია შეთანხმება, მიწა სახელმწიფოსია, მაგრამ თქვენ იქ შეიძლება შეიძინოთ ბინაც, სახლიც
თუ მხოლოდ ბიზნეს-ცენტრს აშენებენ, მაშინ იქ მხოლოდ ოფისები, მაღაზიები იქნება, ან კიდევ იახტ-კლუბები და ამის მსგავსი რამ. ანუ იქ მუდმივი მაცხოვრებელი არ იქნება. ასეთ შემთხვევაში იქ სკოლა და ბაღი საჭირო არ იქნება, მაგრამ, თუ იქ იქნება 200-300 მუდმივი მაცხოვრებელი, იმათ ბუნებრივად გაუჩნდებათ ინტერესი ჰქონდეთ ბაღი და სკოლა. შეიძლება უნივერსიტეტიც იყოს, როგორც ხალხის მიზიდვის ერთ-ერთი საშუალება.
რადგან ჩვენთვის ნათელი არა, რისი გაკეთება უნდათ, ცოტა უნდა დაველოდოთ, უფრო რეალისტურ პროექტს იმაზე, სავარაუდოდ, რა შეიძლება იყოს კრწანისის ტყე-პარკში და გონიოში. თუ თქვეს, რომ ამ პროექტებში 5-5 ათასი მცხოვრები იცხოვრებს, მაშინ აუცილებლად დადგება ბაღისა და სკოლის აშენების საკითხი. თუ თქვეს, რომ არ იქნებიან მუდმივი მაცხოვრებლები, მაშინ არც ბაღის და არც სკოლის აშენების აუცილებლობა არ იქნება.
– არის ერთი თემა, რომელსაც უნდა შევეხოთ. ვინც ამ არაბული კომპანიების ისტორია იცის, ამბობენ რომ მათ მიერ აშენებულ პროექტებში ერთი კვ.მ-ის ფასი 10 ათასი დოლარიდან იწყება.
ასეთი შესაძლებლების მქონე მყიდველი საქართველოში საკმაოდ ცოტა შეიძლება იყოს. ძირითადად, პოლიტიკური და ბიზნეს წრეებიდან. გასაგებია, ისიც, რაც პრემიერმა თქვა, მშენებლობის მიმდინარეობის ფარგლებში ბიუჯეტი სხდასახვა შემოსავლების სახით მიიღებს 5 მილიარზე მეტს, მშენებლობის დასრულების შემდეგ 8 ათასი სამუშაო ადგილი შეიქმნება.
მაგრამ, როცა ამ თემაზე ვმსჯელობთ, მთავარი კითხვაა, – ვისთვის შენდება ის სახლები, რომელიც კრწანისის ტყე-პარკსა და გონიოში უნდა აშენდეს – მხოლოდ ქართველი მდიდრებისთვის, თუ არაბებისთვის, რომლებიც სიმდიდრით მართლაც გამოირჩევიან?
– რადგან ჩვენ ბოლომდე არ ვიცით რისი მშენებლობა იგეგმება საცხოვრებელი ზონის, თუ ბიზნეს-ცენტრების, ამ თემაზე მსჯელობა ძნელია. შეიძლება ორივე იყოს, მაგრამ, ჩვენ არ ვიცით. ამ მხრივ ეს ბუნდოვანება არსებობს.
დიახ, ამ კორპუსებში ბინების ფასები საკმაოდ მაღალი იქნება. არაბების გარდა ისინი შეიძლება შეიძინონ ამერიკელებმა, ანაც სხვამ. ანუ, ვინც მეტს გადაიხდის ის შეიძენს. დუბაიში, საიდანაც ის კომპანიაა, რომელთანაც გაფორმებულია შეთანხმება, მიწა სახელმწიფოსია, მაგრამ თქვენ იქ შეიძლება შეიძინოთ ბინაც, სახლიც.
ძალიან ბევრ უცხოურ კომპანიას საგადასახადო შეღავათების გამო იქ ოფისები აქვთ გახსნილი. სხვათა შორის, ამ პრინციპებზე იქ უნივერსიტეტებიც არსებობს და ეს ქვეყანა ტექნოლოგიურად საკმაოდ განვითარებულია.
მე როგორც ვნახე, კომპანია, რომელიც ჩვენთან მშენებლობა უნდა აწარმოოს „ლურჯი ხალიფას“ შენობის უკან აქვს ოფისი. საკმაოდ გამოცდილი, დიდი და შედეგიანი კომპანიაა.
ის რომ ეს კომპანია მონტენეგროდან გამოაგდეს არ ნიშნავს იმას რომ ცუდები არიან იმ გაგებით რომ სამშენებლო ბიზნესი არ იციან, ან ცუდად აშენებენ. ისინი იქედან იმის გამო გამოშვეს რომ თავის საქმეს პოლიტიკურად არასწორად მიუდგნენ, როგორც ჩანს, ჩვენთან. მხედველობაში მაქვს ის, რომ მთავრობასთან გარიგებით შეეცადნენ რაღაცის მიღწევას. ამ დროს, ვერ გაითვალისწინეს ხალხის წინააღმდეგობა.
კითხვას რომ ვუპასუხო – ცალსახად იმის თქმა, ვინ იყიდის ამ ზონებში აშენებულ ბინებსა თუ სახლებს, ძნელია თქმა. ეს კითხვა კი უნდა დაისვას, მაგრამ, ამ საკითხში პოლიტიკური და რელიგიური მომენტის შემოტანა არასწორი იქნებოდა.
ეს ბიზნესია, ვინც მეტს გადაიხდის, ის იყიდის, შესაძლოა, რუსებმა, ან ებრაელებმა იყიდონ. არაა გამორიცხული ბინები იმ ხალხმა იყიდოს, ვინც ახლა ბათუმში ყიდულობს ბინებსა და სახლებს.
გასაგებია, რომ ამ ზონაში ბინები ძვირი ეღირება, მაგრამ არც ის უნდა დაგვავიწყდეს რომ ზოგიერთ თანამდებობის პირებს მილიონის ღირებულების ნივთები ხელზე უკეთიათ. ამიტომ, არ გამოკვირდება თუ ჩვენი ჩინოვნიკები შეიძენენ იქ ბინებს.
„ინტერპრესნიუსი“
კობა ბენდელიანი