აფხაზეთის დე ფაქტო რესპუბლიკაში წარმოქმნილ ენერგეტიკული კრიზისის შესახებ აფხაზმა ოპოზიციონერებმა ლევან მიქაამ და ილია გუნიამ ენგურჰესის დირექტორ ლევან მებონიასთან ისაუბრეს.
შეხვედრის დასაწყისში მიქაამ აღნიშნა, რომ დე ფაქტო რესპუბლიკაში “კრიტიკული ენერგეტიკული მდგომარეობაა.
“არა კრიტიკული, არამედ უკიდურესად კრიტიკული,” – განმარტა მებონიამ.
აფხაზური ოპოზიციის წარმომადგენლებმა დასვეს კითხვები იმასთან დაკავშირებით, თუ რატომ იყო ნოემბრისთვის ენგურჰესის ჯვრის წყალსაცავში წყლის დონე კრიტიკულად დაბალ დონეზე.
“მოგეხსენებათ, რომ 1993 წლიდან იყო ზეპირი შეთანხმება, რომლის მიხედვითაც ენგურისა და ვარდნილჰესის ჰიდროელექტროსადგურების გამომუშავება ნაწილდება 60/40 თანაფარდობით. ეს მაჩვენებელი საქართველოს ტერიტორიაზე და აფხაზეთის ტერიტორიაზე მდებარე ქონებაზე მოდის. ეს არ არის ასე დაცული, სამწუხაროდ – აფხაზეთი ყოველთვის ცოტა მეტს იღებს. ჩვენ წელს ველით, რომ ეს იქნება დაახლოებით 42-43%.
რატომ მიუახლოვდნენ (დაბალ დონეს)? იმიტომ რომ აფხაზური მხარე ელექტროენერგიას გადაუხდელად იღებს, არა? კომპანიის არსებობისთვის კი ჩვენს 60%-ს ნოემბრამდე ვიღებთ. მიმდინარე წლის ნოემბერში თითქმის 90% აფხაზეთში წავიდა. გარდა ამისა, ივლისის შუა რიცხვების შემდეგ იყო არახელსაყრელი ამინდის პირობები და გვალვა. სწორედ ამიტომ მივედით ამ დონემდე,” – ამბობს მებონია.
მებონიას თქმით, კრიზისის მთავარი მიზეზი ის არის, რომ აფხაზეთში მოხმარება დაახლოებით 2,8 მილიარდი კვტ/სთ-ია, ხოლო მანამდე ამ დეფიციტს რუსეთიდან იმპორტი ფარავდა.
“ეს გაქრა. ბუნებრივია, ამან იმოქმედა წყალსაცავის გამომუშავებაზე. ახლა იქ პრაქტიკულად წყალი არ არის, ის მინიმალურ დონეზეა. ჩვენ ვმუშაობთ ნაკადზე – რამდენი წყალი მიედინება, რამდენს ვაწარმოებთ. ეს შეადგენს დაახლოებით 2-2,4 მლნ კვტ/სთ დღეში. ხოლო აფხაზეთის მხრიდან მოხმარება, რამდენადაც მე ვხედავ, შეზღუდვების გარეშე არის დაახლოებით 9,5 მილიონი კვტ/სთ და მეტი,” – ამბობს ლევან მებონია.
ლევან მებონია აღნიშნავს, რომ ვითარება მკვეთრად არ შეიცვლება 2025 წლის მარტამდე და შესაძლოა, მხოლოდ ოდნავ გაუმჯობესდეს თებერვალში.
