ამირან გამყრელიძე: ად­რეც ვთქვი და ახ­ლაც გა­ვი­მე­ო­რებ: მი­ტინ­გი მშვი­დო­ბი­ა­ნი იყო, ამი­ტომ არ იყო სა­ჭი­რო ასე­თი არაპ­რო­პორ­ცი­უ­ლი ძა­ლის გა­მო­ყე­ნე­ბა

“ჩვენ, ალ­ბათ, ღმერ­თმა დაგ­ვი­ფა­რა, რად­გან ლე­ტა­ლუ­რი შე­დე­გი არ დად­გა” – ამ­ბობს ქვეყ­ნის ყო­ფი­ლი პირ­ვე­ლი ეპი­დე­მი­ო­ლო­გი და და­ა­ვა­დე­ბა­თა კონ­ტრო­ლის ეროვ­ნუ­ლი ცენ­ტრის ყო­ფი­ლი ხელ­მძღვა­ნე­ლი ამი­რან გამ­ყრე­ლი­ძე. რო­გორ უნდა იქ­ცე­ო­დეს პა­სუ­ხის­მგებ­ლი­ა­ნი სა­ხელ­მწი­ფო, ამ და სხვა სა­ინ­ტე­რე­სო სა­კი­თხებ­ზე “კვი­რის პა­ლიტ­რა” ამი­რან გამ­ყრე­ლი­ძეს ესა­უბ­რა:

– ჩვენ მი­ერ­თე­ბუ­ლი ვართ სა­ერ­თა­შო­რი­სო კონ­ვენ­ცი­ას და აქ­ცი­ე­ბის დაშ­ლი­სას მარ­თლაც არა მგო­ნია აკ­რძა­ლუ­ლი ქი­მი­უ­რი და ბი­ო­ლო­გი­უ­რი ნივ­თი­ე­რე­ბე­ბი გა­მო­ე­ყე­ნე­ბი­ნათ, მაგ­რამ, ვფიქ­რობ, გა­მო­ი­ყე­ნეს საკ­მა­ოდ ტოქ­სი­კუ­რი ნივ­თი­ე­რე­ბა, რო­მელ­მაც ჯან­მრთე­ლო­ბის სე­რი­ო­ზუ­ლი და­ზი­ა­ნე­ბა გა­მო­იწ­ვია. ამას­თან, ვიწ­რო ად­გი­ლას, სა­დაც ადა­მი­ა­ნე­ბის დიდი თავ­შეყ­რაა, ამის გა­მო­ყე­ნე­ბა ასე­თი ინ­ტენ­სი­ვო­ბი­თა და ხან­გრძლი­ვო­ბით არ არის გა­მარ­თლე­ბუ­ლი, შე­საძ­ლოა და­ზი­ა­ნე­ბუ­ლი­ყო რო­გორც მო­მი­ტინ­გე, ასე­ვე იქ მცხოვ­რე­ბი ხალ­ხი. ჩვენ, ალ­ბათ, ღმერ­თმა დაგ­ვი­ფა­რა, რომ ლე­ტა­ლუ­რი შე­დე­გი არ დად­გა. ად­რეც ვთქვი და ახ­ლაც გა­ვი­მე­ო­რებ: მი­ტინ­გი მშვი­დო­ბი­ა­ნი იყო, ამი­ტომ არ იყო სა­ჭი­რო ასე­თი არაპ­რო­პორ­ცი­უ­ლი ძა­ლის გა­მო­ყე­ნე­ბა. ასე­ვე, არ ვიცი, რამ­დე­ნად და­ცუ­ლი იყო პრო­ტო­კო­ლი, რომ­ლის მი­ხედ­ვი­თაც გა­მო­ი­ყე­ნე­ბა სპე­ცი­ა­ლუ­რი სა­პო­ლი­ციო სა­შუ­ა­ლე­ბე­ბი. გა­სათ­ვა­ლის­წი­ნე­ბე­ლია ისიც, რომ დაშ­ლამ­დე ხალ­ხი უნდა გა­ეფრ­თხი­ლე­ბი­ნათ, გან­სა­კუთ­რე­ბით ეს ეხე­ბა მძი­მე ქრო­ნი­კუ­ლი და­ა­ვა­დე­ბე­ბის მქო­ნე პი­რებს, რომ სწრა­ფად და­ე­ტო­ვე­ბი­ნათ ტე­რი­ტო­რია… ამ დროს სა­სურ­ვე­ლი იყო და­ე­რი­გე­ბი­ნათ პირ­ბა­დე­ე­ბიც, გან­სა­კუთ­რე­ბით N95 ტი­პის.

– ახა­ლი სა­კა­ნონ­მდებ­ლო ცვლი­ლე­ბით, პირ­ბა­დე­ე­ბი აქ­ცი­ებ­ზე სა­ერ­თოდ აიკ­რძა­ლა…

“ჩვენ, ალ­ბათ, ღმერ­თმა დაგ­ვი­ფა­რა, რად­გან ლე­ტა­ლუ­რი შე­დე­გი არ დად­გა” – ამ­ბობს ქვეყ­ნის ყო­ფი­ლი პირ­ვე­ლი ეპი­დე­მი­ო­ლო­გი და და­ა­ვა­დე­ბა­თა კონ­ტრო­ლის ეროვ­ნუ­ლი ცენ­ტრის ყო­ფი­ლი ხელ­მძღვა­ნე­ლი ამი­რან გამ­ყრე­ლი­ძე. რო­გორ უნდა იქ­ცე­ო­დეს პა­სუ­ხის­მგებ­ლი­ა­ნი სა­ხელ­მწი­ფო, ამ და სხვა სა­ინ­ტე­რე­სო სა­კი­თხებ­ზე “კვი­რის პა­ლიტ­რა” ამი­რან გამ­ყრე­ლი­ძეს ესა­უბ­რა:

– ჩვენ მი­ერ­თე­ბუ­ლი ვართ სა­ერ­თა­შო­რი­სო კონ­ვენ­ცი­ას და აქ­ცი­ე­ბის დაშ­ლი­სას მარ­თლაც არა მგო­ნია აკ­რძა­ლუ­ლი ქი­მი­უ­რი და ბი­ო­ლო­გი­უ­რი ნივ­თი­ე­რე­ბე­ბი გა­მო­ე­ყე­ნე­ბი­ნათ, მაგ­რამ, ვფიქ­რობ, გა­მო­ი­ყე­ნეს საკ­მა­ოდ ტოქ­სი­კუ­რი ნივ­თი­ე­რე­ბა, რო­მელ­მაც ჯან­მრთე­ლო­ბის სე­რი­ო­ზუ­ლი და­ზი­ა­ნე­ბა გა­მო­იწ­ვია. ამას­თან, ვიწ­რო ად­გი­ლას, სა­დაც ადა­მი­ა­ნე­ბის დიდი თავ­შეყ­რაა, ამის გა­მო­ყე­ნე­ბა ასე­თი ინ­ტენ­სი­ვო­ბი­თა და ხან­გრძლი­ვო­ბით არ არის გა­მარ­თლე­ბუ­ლი, შე­საძ­ლოა და­ზი­ა­ნე­ბუ­ლი­ყო რო­გორც მო­მი­ტინ­გე, ასე­ვე იქ მცხოვ­რე­ბი ხალ­ხი. ჩვენ, ალ­ბათ, ღმერ­თმა დაგ­ვი­ფა­რა, რომ ლე­ტა­ლუ­რი შე­დე­გი არ დად­გა. ად­რეც ვთქვი და ახ­ლაც გა­ვი­მე­ო­რებ: მი­ტინ­გი მშვი­დო­ბი­ა­ნი იყო, ამი­ტომ არ იყო სა­ჭი­რო ასე­თი არაპ­რო­პორ­ცი­უ­ლი ძა­ლის გა­მო­ყე­ნე­ბა. ასე­ვე, არ ვიცი, რამ­დე­ნად და­ცუ­ლი იყო პრო­ტო­კო­ლი, რომ­ლის მი­ხედ­ვი­თაც გა­მო­ი­ყე­ნე­ბა სპე­ცი­ა­ლუ­რი სა­პო­ლი­ციო სა­შუ­ა­ლე­ბე­ბი. გა­სათ­ვა­ლის­წი­ნე­ბე­ლია ისიც, რომ დაშ­ლამ­დე ხალ­ხი უნდა გა­ეფრ­თხი­ლე­ბი­ნათ, გან­სა­კუთ­რე­ბით ეს ეხე­ბა მძი­მე ქრო­ნი­კუ­ლი და­ა­ვა­დე­ბე­ბის მქო­ნე პი­რებს, რომ სწრა­ფად და­ე­ტო­ვე­ბი­ნათ ტე­რი­ტო­რია… ამ დროს სა­სურ­ვე­ლი იყო და­ე­რი­გე­ბი­ნათ პირ­ბა­დე­ე­ბიც, გან­სა­კუთ­რე­ბით N95 ტი­პის.

– ახა­ლი სა­კა­ნონ­მდებ­ლო ცვლი­ლე­ბით, პირ­ბა­დე­ე­ბი აქ­ცი­ებ­ზე სა­ერ­თოდ აიკ­რძა­ლა.

– მიკ­ვირს, რო­გორ არა აქვთ ამა­ზე პრო­ფე­სი­ო­ნა­ლებ­სა და სა­ზო­გა­დო­ე­ბას სე­რი­ო­ზუ­ლი რე­აქ­ცია. ზამ­თარ­ში, როცა რეს­პი­რა­ცი­უ­ლი და­ა­ვა­დე­ბის სე­ზო­ნი დგე­ბა, სა­ზო­გა­დო­ებ­რი­ვი თავ­შეყ­რის ად­გი­ლებ­ში პირ­ბა­დის ტა­რე­ბა აუ­ცი­ლე­ბე­ლია!

– გა­მო­ყე­ნე­ბუ­ლი ნა­ერ­თის უარ­ყო­ფი­თი ზე­გავ­ლე­ნა შე­საძ­ლე­ბე­ლია თუ არა შემ­დგომ­ში მძი­მე და­ა­ვა­დე­ბე­ბის მი­ზე­ზი გახ­დეს?

– გა­აჩ­ნია, რამ­დენ­ჯერ, რა სიხ­ში­რი­თა და ჯე­რა­დო­ბით იყო გა­მო­ყე­ნე­ბუ­ლი, რა ექ­სპო­ზი­ცი­ით ანუ რა სი­შო­რით მოხ­და ამ ტოქ­სი­კუ­რი ნა­ერ­თის შე­სუნ­თქვა. სა­გუ­ლის­ხმოა ადა­მი­ა­ნის ზო­გა­დი ჯან­მრთე­ლო­ბის მდგო­მა­რე­ო­ბაც. მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნია ისიც, სის­ტე­მა­ტუ­რად ხდე­ბო­და თუ არა იმ ტე­რი­ტო­რი­ი­სა და ქუ­ჩე­ბის და­მუ­შა­ვე­ბა და წყლით მო­რე­ცხვა (დე­კონ­ტი­მი­ნა­ცია), რად­გან ეს ნივ­თი­ე­რე­ბე­ბი ილე­ქე­ბა ზე­და­პი­რებ­სა და მცე­ნა­რე­ებ­ზე, დიდ­ხანს რჩე­ბა იქ და ქმნის ტოქ­სი­კურ გა­რე­მოს. ასე­თი გა­რე­მო და­მა­ზი­ა­ნე­ბე­ლია ადა­მი­ა­ნე­ბის­თვის, მათ შო­რის სა­მარ­თალ­დამ­ცა­ვე­ბის­თვი­საც…

9 აპ­რი­ლის ტრა­გე­დი­ის დროს რეს­პუბ­ლი­კურ სა­ა­ვად­მყო­ფო­ში ვმუ­შა­ობ­დი და ჩარ­თუ­ლი ვი­ყა­ვი მო­წამ­ლულ­თა მკურ­ნა­ლო­ბა­ში. მა­შინ ყვე­ლა­ზე მეტი პა­ცი­ენ­ტი ჩვენ მი­ვი­ღეთ. ორი სარ­თუ­ლი დავ­ცა­ლეთ და თითო სარ­თულ­ზე 120 სა­წო­ლი გვქონ­და, შემ­დეგ და­მა­ტე­ბაც დაგ­ვჭირ­და. შვე­ი­ცა­რი­ე­ლი, გერ­მა­ნე­ლი და სხვა უცხო­ე­ლი სპე­ცი­ა­ლის­ტე­ბიც გვეხ­მა­რე­ბოდ­ნენ. მთა­ვა­რი პა­ნი­კის ჩა­ცხრო­ბა იყო. ჯან­დაც­ვის სა­მი­ნის­ტრო ყო­ველ­დღე იძ­ლე­ო­და რე­კო­მენ­და­ცი­ებს…

ჯან­დაც­ვის სა­მი­ნის­ტრო­ში მუ­შა­ო­ბის პე­რი­ოდ­შიც (1994-2004), მათ შო­რის მი­ნის­ტრად (2001-2004), ხან­გრძლი­ვი ურ­თი­ერ­თო­ბა მქონ­და 9 აპ­რილს და­ზი­ა­ნე­ბულ პა­ცი­ენ­ტებ­თან. მა­შინ არ­სე­ბობ­და სა­ხელ­მწი­ფო სა­რე­ა­ბი­ლი­ტა­ციო პროგ­რა­მა ამ პი­რე­ბის­თვის და მთელ რიგ სამ­კურ­ნა­ლო-სა­რე­ა­ბი­ლი­ტა­ციო აღ­დგე­ნით პრო­ცე­სებს სა­ხელ­მწი­ფო აფი­ნან­სებ­და.

პირ­ველ რიგ­ში, აუ­ცი­ლე­ბე­ლია, პა­ნი­კა ჩა­ცხრეს და ხალ­ხი დამ­შვიდ­დეს. შემ­დეგ კლი­ნი­ცის­ტებ­მა და ტოქ­სი­კო­ლო­გებ­მა, ასე­ვე ავ­ტო­რი­ტე­ტულ­მა ექი­მებ­მა, სა­ზო­გა­დო­ებ­რი­ვი ჯან­დაც­ვის სპე­ცი­ა­ლის­ტებ­მა უნდა გას­ცენ სა­ჭი­რო რე­კო­მენ­და­ცი­ე­ბი… გა­აგ­რძე­ლეთ კი­თხვა