საქართველოში “კიბორჩხალა-ობობის” ახალი სახეობა აღმოაჩინეს – რა ვიცით კავკასიაში ნაპოვნ მტაცებელ მწერზე და რას წერს უცხოური გამოცემა

ახა­ლი სა­ხე­ო­ბის აღ­მო­ჩე­ნა ყო­ველ­დღე არ ხდე­ბა და თუკი ასე­თი შემ­თხვე­ვა და­ფიქ­სირ­და, სა­ზო­გა­დო­ე­ბა აუ­ცი­ლებ­ლად ინ­ტე­რეს­დე­ბა სი­ახ­ლით.
სი­ცო­ცხლის ფორ­მის ერთ-ერთი ახა­ლი სა­ხე­ო­ბა სამ­ხრეთ სა­ქარ­თვე­ლო­ში, დიდი აბუ­ლის მთა­ზე არ­სე­ბულ ჩამ­ქრალ ვულ­კან­ზე მოხ­და. ამის შე­სა­ხებ ილი­ას სა­ხელ­მწი­ფო უნი­ვერ­სი­ტე­ტის წარ­მო­მად­გენ­ლე­ბი, არ­მენ სერ­ო­ფი­ა­ნი და ლე­ვან მუმ­ლა­ძე „Caucasusana“-თან სა­უბ­რო­ბენ. პუბ­ლი­კა­ცია 2024 წლით თა­რიღ­დე­ბა, თუმ­ცა აქ­ტუ­ა­ლუ­რო­ბას არ კარ­გავს.
რო­გორც მეც­ნი­ე­რე­ბი აცხა­დე­ბენ ვულ­კან­თან კი­ბორჩხა­ლა-ობო­ბა ახა­ლი სა­ხე­ო­ბა Psammitis abuliensis-ი აღ­მო­ა­ჩი­ნეს.
ახა­ლი სა­ხე­ო­ბა ამ ჩამ­ქრალ ვულ­კან­ზე აღ­მო­ა­ჩი­ნეს, რო­მე­ლიც სა­ქარ­თვე­ლო­ში, მცი­რე კავ­კა­სი­ო­ნის მთა­თა სის­ტე­მის ყვე­ლა­ზე მა­ღა­ლი მთაა.
“ანა­ლიზ­მა აჩ­ვე­ნა, რომ ეს ობო­ბა ძა­ლი­ან ჰგავს Psammitis-ის გვა­რის ორ სხვა კი­ბორჩხა­ლა-ობო­ბა: ერთი სა­ქარ­თვე­ლო­და­ნაა (Psammitis sabulosus) და მე­ო­რე თურ­ქე­თი­დან (Psammitis demirsoyi). თუმ­ცა, ახა­ლი სა­ხე­ო­ბა ახლო ნა­თე­სა­ვე­ბის­გან გა­მო­ირ­ჩე­ვა გე­ნე­ტი­კით, შე­ფე­რი­ლო­ბი­თა და სა­ს­ქე­სო ორ­გა­ნო­ე­ბის ფორ­მით,“ – წერს forbes.
კი­ბორჩხა­ლა – ობო­ბა გვა­რი Psammitis, მო­ი­ცავს 30-ზე მეტ სა­ხე­ო­ბას, რომ­ლე­ბიც მსოფ­ლი­ო­ში გვხვდე­ბა. მა­გა­ლი­თად, Psammitis bonneti, რო­მე­ლიც პირ­ვე­ლად 1938 წელს იქნა აღ­წე­რი­ლი, საფ­რან­გე­თი­დან რუ­სე­თამ­დე გვხვდე­ბა, ხოლო Psammitis labradorensis ჩრდი­ლო­ეთ ამე­რი­კა­სა და გრენ­ლან­დი­ა­ში.
კი­ბორჩხა­ლა ობო­ბის ამ ახალ სა­ხე­ო­ბას თვა­ლე­ბი ზე­მოთ მდე­ბა­რე­ო­ბა მათ ფარ­თო ხედ­ვის არე­ალს აძ­ლევს და ეფექ­ტუ­რად იჭე­რენ მსხვერ­პლს
ავ­ტო­რე­ბი იუ­წყე­ბი­ან, რომ მათ მიერ შეგ­რო­ვე­ბუ­ლი ახა­ლი სა­ხე­ო­ბის ორი ობო­ბა კლდე­ე­ბის ქვეშ, მცი­რე კავ­კა­სი­ო­ნის მთე­ბის უმაღ­ლეს მთა­ზე აღ­მო­ა­ჩი­ნეს. ობო­ბე­ბი და­ახ­ლო­ე­ბით შვი­დი მი­ლი­მეტ­რის სიგ­რძის იყ­ვნენ, მუქი ყა­ვის­ფე­რი და ყვი­თე­ლი ფე­რის ნა­ხა­ზე­ბი აღე­ნიშ­ნე­ბო­დათ.
ასე­ვე შე­სამ­ჩნე­ვი ეკ­ლე­ბი ჰქონ­დათ ფე­ხებ­ზე.
„სა­ქარ­თვე­ლოს შო­რე­უ­ლი, ცუ­დად შეს­წავ­ლი­ლი და მი­უწ­ვდო­მე­ლი ტე­რი­ტო­რი­ე­ბის შეს­წავ­ლამ შე­საძ­ლოა მეტი ახა­ლი სა­ხე­ო­ბის აღ­მო­ჩე­ნე­ბი მოგ­ვცეს,“ – აცხა­დე­ბენ ავ­ტო­რე­ბი.
· რა ვი­ცით სხვა კი­ბორჩხა­ლა ობო­ბე­ბის შე­სა­ხებ?
ახა­ლი სა­ხე­ო­ბის ქცე­ვი­თი მა­ხა­სი­ა­თებ­ლე­ბის გა­სა­გე­ბად და­მა­ტე­ბი­თი კვლე­ვაა სა­ჭი­რო, თუმ­ცა სა­ვა­რა­უ­დოა, რომ კი­ბორჩხა­ლა ობო­ბის ეს ახა­ლი სა­ხე­ო­ბა ქსე­ლებს არ ქსოვს.
ზო­გა­დად ობო­ბა-კი­ბორჩხა­ლე­ბი არ ქსო­ვენ ქსე­ლებს, რო­გორც ობო­ბე­ბის სხვა მრა­ვა­ლი სა­ხე­ო­ბა. ისი­ნი ჩა­საფ­რე­ბუ­ლი მო­ნა­დი­რე­ე­ბი არი­ან და მსხვერ­პლის და­სა­ჭე­რად ინიღ­ბე­ბი­ან.
სა­ვა­რა­უ­დოდ ახა­ლი სა­ხე­ო­ბა შხა­მი­ა­ნია, თუმ­ცა ადა­მი­ა­ნის­თვის სა­ში­ში არ არის.
· რა­ტომ ეწო­დე­ბათ მათ ობო­ბა -კი­ბორჩხა­ლა?
ამ სა­ხე­ო­ბას „კი­ბორჩხა­ლას ობო­ბებს“ კი­ბორჩხა­ლებ­თან მსგავ­სე­ბის გამო უწო­დე­ბენ. ეს არის სხე­უ­ლის ფორ­მა, ფე­ხე­ბის პო­ზი­ცია, მოძ­რა­ო­ბა, ქცე­ვა და ა.შ.
მი­უ­ხე­და­ვად იმი­სა, რომ მათ კი­ბორჩხა­ლე­ბის გარ­კვე­უ­ლი მა­ხა­სი­ა­თებ­ლე­ბი აქვთ, ისი­ნი გან­სხვა­ვე­ბუ­ლი ორ­გა­ნიზ­მე­ბი არი­ან, რომ­ლე­ბიც არაქ­ნი­დას კლასს მი­ე­კუთ­ვნე­ბი­ან.
წყა­რო: ambebi.ge