ტექნოლოგიური კომპანიები არა მხოლოდ მხარს უჭერენ ინტერნეტ სერვისებს, არამედ ათბობენ საცხოვრებელ კორპუსებს. Meta უზრუნველყოფს დამატებითი სითბოთი დანიის ქალაქ ოდენსეს, Amazon ეხმარება გათბობით დუბლინის უნივერსიტეტს, ხოლო Microsoft მსოფლიოში უდიდეს გათბობის სისტემას აშენებს, რომელიც დაფუძნებულია ესპოში, ფინეთში.
დანიის ქალაქი ოდენსე არც თუ ისე დიდია – აქ მხოლოდ 200 ათასი ადამიანი ცხოვრობს. მას უნიკალურს ხდის ის, რომ ადგილობრივი სახლები Meta-თი თბება.
2020 წლიდან, Meta-ს მონაცემთა გიგანტური, 50 ათასი კვადრატული მეტრი ფართობიანი, ცენტრი სერვერებიდან თბილ ჰაერს მიმართავს ოდენსეს რაიონის გათბობის ქსელში. შემდეგ ის ნაწილდება სისტემასთან დაკავშირებულ 100 ათას ოჯახზე. Meta-ს შეუძლია პირდაპირ მიაწოდოს სითბო დაახლოებით 11 000 სახლს.
რას ფიქრობენ ადგილობრივები ამ უბანზე? ზოგი ჩივის, რომ მონაცემთა ცენტრის გარშემო შუქები ძალიან კაშკაშაა, ზოგი კი თვლის, რომ კომპანიამ მეტი გადასახადი უნდა გადაიხადოს დანიაში, მაგრამ მისი წვლილი ქალაქის გათბობაში ამ მინუსებს აღემატება.
„ძალიან კარგი იდეაა სითბოს გამოყენება, რომელიც სხვა შემთხვევაში უბრალოდ გაქრება ჰაერში“, ამბობს სორენ ფრეისლებენი, საქალაქო საბჭოს წევრი. დათანხმდება თუ არა ქალაქში მეტი მონაცემთა ცენტრების შექმნას, თუ ისინი ასევე დაკავშირებული იქნება გათბობის სისტემასთან? – “რა თქმა უნდა, დიახ”.
Meta არ არის ერთადერთი ტექნიკური კომპანია, რომელიც მსგავს პროექტებს ახორციელებს. ირლანდიაში, ამაზონის მონაცემთა ცენტრი უკვე ეხმარება დუბლინის უნივერსიტეტს გათბობით, ხოლო სამხრეთ ფინეთის ქალაქ ესპუში Microsoft აშენებს მსოფლიოში უდიდეს მონაცემთა ცენტრზე დაფუძნებულ გათბობის სისტემას აშენებს.
ხელოვნური ინტელექტის ამჟამინდელ ბუმს თან ახლდა მონაცემთა ცენტრების აშენებისკენ სწრაფვა. კვლევითი ფირმა Dell’Oro Group-ის თანახმად, კომპანიებს, როგორიცაა Microsoft, Google, Meta და Amazon, დაახლოებით 1 ტრილიონი დოლარის ინვესტიცია მოუწევთ ინფრასტრუქტურაში ხელოვნური ინტელექტის გამოთვლით მოთხოვნილების დასაკმაყოფილებლად.
ყველა ეს მონაცემთა ცენტრი წარმოქმნის საკმაოდ დიდ სითბოს. თუ ეს სიცხე გადამისამართდება ადგილობრივ სახლებში, გიგანტებს შეუძლიათ შეასრულონ თავიანთი ვალდებულებები კლიმატის ცვლილების შესახებ და მთავრობებს შეუძლიათ თქვან, რომ მათ მიიღეს კარგი გარიგება, აიძულეს bigtech-ი, რომ ადგილობრივ საზოგადოებას რაღაც დაუბრუნოს.
Old Oak and Park Royal Development Corporation-ის აღმასრულებელი დირექტორის, დევიდ ლუნცის თქმით, უმეტეს შემთხვევაში, ამ მონაცემთა ცენტრების მიერ წარმოქმნილი სითბო უბრალოდ გამოიყოფა ატმოსფეროში და მისი გამოყენება ძალიან მარტივია ახლომდებარე შენობების გასათბობად.
ამჯერად Microsoft-ი უერთდება ადგილობრივი უბნის გათბობის ქსელს. დაგეგმილია, რომ პროექტი 100 ათას ოჯახს მიაწვდის სითბოს, ხოლო მშენებლობის დასრულების შემდეგ ეს იქნება მსოფლიოში ყველაზე დიდი თბომომარაგების სისტემა მონაცემთა ცენტრის საფუძველზე.
Microsoft-ი ასევე იმედოვნებს, რომ ფასების სტაბილიზებით, მონაცემთა ცენტრები უფრო მიმზიდველი გახდება ადგილობრივი თემებისთვის, რომლებიც უკმაყოფილონი არიან დიდი ტექნოლოგიით, რომელიც შთანთქავს უზარმაზარ განახლებად ენერგიას.
ასეთი კომუნალური სისტემები გავრცელებულია ისეთ ქვეყნებში, როგორებიცაა დანია, ფინეთი და შვედეთი. დანიის ენერგეტიკის სააგენტოს მონაცემებით, 2030 წლისთვის მონაცემთა ცენტრები ქვეყნის მთლიანი ენერგიის მოხმარების 14%-ს შეადგენს.
