საქართველოში 8 დასაქმებული 5 პენსიონერს „ინახავს“ – როგორ იცვლებოდა მაჩვენებლები?

ყოველწლიურად ქვეყანაში სამუშაო ძალის შემცირების და შრომისუნარიანი მოსახლეობის მიგრაციის პარალელურად, პენსიონერთა რიცხვი იმატებს. სტატისტიკური მონაცემებით, საქართველოში დაახლოებით 810 000-მდე პენსიონერი ცხოვრობს, მაშინ როდესაც 2023 წლის მეორე კვარტალის ოფიციალური ინფორმაციით ქვეყანაში მხოლოდ 1 327 400 დასაქმებულია. შესაბამისად, საქართველოში 8 დასაქმებული ადამიანი 5 პენსიონერს „ინახავს“.
2017-იდან 2022 წლამდე პენსიის მიმღებთა რაოდენობა გაიზარდა, ასევე, გაიზარდა სახელმწიფო ასიგნებები პენსიებზე. 2017-2022 წლებში საქართველოს მოსახლეობა 38 ათასით შემცირდა და დაახლოებით 3.6 მლნ შეადგინა, ამ პერიოდში კი 31 ათასით გაიზარდა 65 და მეტი წლის მოსახლეობის ოდენობა და 570 ათასს მიაღწია. ამის საპირისპიროდ, შრომისუნარიანი მოსახლეობა (15-64 ასაკობრივი კატეგორია) 101 ათასით შემცირდა და დაახლოებით 2.3 მლნ შეადგინა.

PMC კვლევითი ცენტრის ინფორმაციით, 2017 წლიდან 2022 წლამდე, შრომისუნარიანი მოსახლეობის კლებასთან და 65 და მეტი წლის ასაკის მოსახლეობის მატებასთან ერთად, მცირდება სამუშაო ძალა და იზრდება პენსიის მიმღებთა რიცხვი. 2017 წლიდან 2021 წლამდე სამუშაო ძალა 7%-ით შემცირდა და 1,534 ათასი ადამიანი შეადგინა. საპირისპიროდ, აღნიშნულ პერიოდში პენსიის მიმღებთა რაოდენობა 8%-ით გაიზარდა და 794 ათასი ადამიანი შეადგინა. სამუშაო ძალა შემცირდა და პენსიის მიმღებთა რაოდენობა მცირედით გაიზარდა 2022 წლის პირველ კვარტალშიც.

ფინანსთა სამინისტროს პროგნოზით, სამუშაო ძალა კიდევ უფრო შემცირდება და პენსიის მიმღები ადამიანების რაოდენობა გაიზრდება. პროგნოზის მიხედვით, 2030 წლისთვის პენსიის მიმღებთა რაოდენობა 950 ათასს გადააჭარბებს, ხოლო სამუშაო ძალა 1,430 ათასამდე შემცირდება.

„2017 წლიდან 2021 წლამდე საბაზისო პენსია ლარში 33%-ით გაიზარდა 240 ლარამდე გაიზარდა, თუმცა ლარის გაუფასურების გამო დოლარში ზრდა უმნიშვნელო იყო. პენსიის ოდენობა 72 დოლარიდან 75 დოლარამდე მერყეობდა.

პენსიის მიმღებთა რაოდენობისა და საბაზისო პენსიის ზრდასთან ერთად, შესამჩნევად გაიზარდა პენსიაზე გამოყოფილი ასიგნებები – 1.69 მილიარდი ლარიდან 2.57 მილიარდ ლარამდე. საშუალო წლიურმა ზრდის ტემპმა კი 11% შეადგინა.

საბოლოო ჯამში, შეიძლება ითქვას, რომ 2017 წლიდან 2022 წლამდე გაიზარდა პენსიის მიმღებთა რაოდენობა. შესაბამისად, გაიზარდა სახელმწიფო ასიგნებები სახელმწიფო პენსიებზე. აღსანიშნავია, რომ გაანალიზებულ პერიოდში სახელმწიფო პენსიის ოდენობა ლარში გაიზარდა. თუმცა, ლარის გაუფასურების გამო, ის დოლარში უცვლელი დარჩა“, – აცხადებენ PMC-ში.

ამ ყველაფრის გათვალისწინებით, სახელმწიფო პენსიის მსყიდველუნარიანობის და პენსიის ჩანაცვლების კოეფიციენტის არსებული დონის შესანარჩუნებლად, საქართველოს მთავრობამ, 2020 წელს შემოიღო პენსიის ინდექსაცია. ამასთან, საპენსიო სისტემის მდგრადობის უზრუნველსაყოფად 2018 წელს დაინერგა დაგროვებითი საპენსიო სქემაც.
თუმცა, სპეციალისტები ვარაუდობენ, რომ იმის გათვალისწინებით, რომ რეფორმის საწყის ეტაპზე 40 და მეტი წლის ასაკის პირთა 42% გამოვიდა სისტემიდან, იმის შანსი, რომ დაგროვებითმა საპენსიო სქემამ მნიშვნელოვანი ეფექტი იქონიოს პენსიონერების ცხოვრების დონეზე, შესაძლოა დაბალი იყოს.