ფინანსთა სამინისტრომ ვალის მართვის სტრატეგია 2024-2027 წლებისათვის განაახლა, რომელიც საქართველოს მთავრობას უკვე წარედგინა,- ამის შესახებ პარლამენტის ვებ-გვერდზე განთავსებულ დოკუმენტშია აღნიშნული, რომლითაც ფინანსთა მინისტრი, ლაშა ხუციშვილი საკანონმდებლო ორგანოს წინაშე „მინისტრის საათის“ ფორმატში 21 თებერვალს უნდა წარდგეს.
ფინანსთა მინისტრის ანგარიშის მიხედვით, რომ არა დოლარიზაციის ისტორიულად მაღალი მაჩვენებელი, ვალი არ გაცდებოდა ფისკალური წესით განსაზღვრულ ლიმიტს. სწორედ ამიტომ, უწყების განმარტებით, როგორც წინა, ისე განახლებული სტრატეგიის მთავარს ამოცანას წარმოადგენს სავალუტო რისკების შემცირება.
„რამდენიმე კვირის წინ, განვაახლეთ ვალის მართვის სტრატეგია 2024-2027 წლებისათვის, რომელიც მოსაწონებლად წარედგინება საქართველოს მთავრობას. მთლიანი შიდა პროდუქტის გადაანგარიშების შედეგად, 2020 წელს მთავრობის ვალმა მთლიან შიდა პროდუქტთან მიმართებით 59,6 პროცენტამდე დაიკლო, თუმცა თავისუფლების აქტით განსაზღვრული მაჩვენებელი საჯარო-კერძო პარტნიორობის შეთანხმებებიდან მომდინარე ვალდებულებების ჩათვლით, კვლავ ლიმიტს მიღმა 60,4 პროცენტის დონეზე დარჩა. 2020 წლის შემდეგ, ჩვენ რეკორდულად მცირე, 2 წელიწადში ვალის დონე, დაახლოებით, 20 პროცენტული პუნქტით შევამცირეთ და უსაფრთხო დონეს დაუბრუნდა, რომელიც ვალის მართვის სტრატეგიის შესაბამისად, 40 პროცენტის დონეზეა. ჩვენ არაერთხელ აღგვინიშნავს, რომ 40 პროცენტიანი დონე შეესაბამება ფისკალური სტაბილურობის მიზნებს, ჩვენ აღარ გვჭირდება მტკივნეული ცვლილებები ვალის სტაბილიზაციისთვის. მიუხედავად რაოდენობრივად ვალის კომფორტული დონისა, მნიშვნელოვანი გამოწვევაა ვალის სავალუტო კომპოზიცია. პანდემიის პერიოდში ვალის, დაახლოებით, 20 პროცენტულ პუნქტიან ზრდაში ერთი მესამედი ვალუტის კურსის ცვლილებამ გამოიწვია. რომ არა დოლარიზაციის ისტორიულად ასეთი მაღალი მაჩვენებელი, ვალი არ გაცდებოდა ფისკალური წესით განსაზღვრულ ლიმიტს. სწორედ ამიტომ, როგორც წინა, ისე განახლებული სტრატეგიის მთავარს ამოცანას წარმოადგენს სავალუტო რისკების შემცირება. ამ მიმართულებით ჩვენი ძირითადი ინსტრუმენტი პორტფელის დივერსიფიკაცია და შიდა ვალის წილის ზრდაა, რომელსაც ჩვენ წლიდან წლამდე თანმიმდევრულად მივყვებით. გასულ წელს, სტრატეგიის შესაბამისად, ჩვენ შევინარჩუნეთ ვალი 40 პროცენტის ქვემოთ და 2023 წლის ბოლოსათვის ვალმა მშპ-ს 39,3 პროცენტი შეადგინა. ამავდროულად, დოლარიზაციის მაჩვენებელი 72,7 პროცენტამდე შემცირდა, მაშინ როცა წლის დასაწყისში 75 პროცენტს შეადგენდა, ხოლო ისტორიულად 80 პროცენტს აღემატებოდა. 11 დოლარიზაციის შემცირება ხანგრძლივი პროცესია, მაგრამ ჩვენ ამ პოლიტიკაში ვართ თანმიმდევრული და საშუალოვადიან პერიოდში მნიშვნელოვნად შევამცირებთ ვალის პორტფელის მოწყვლადობას საგარეო შოკებისადმი. აქვე უნდა აღინიშნოს, რომ ამ პოლიტიკას არამხოლოდ რისკების შემცირების მოტივი აქვს, არამედ მნიშვნელოვანია, ვალის ხარჯიანობის კუთხითაც. მიუხედავად იმისა, რომ უცხოური ვალის უდიდესი ნაწილი საერთაშორისო პარტნიორებისგან აღებული შეღავათიანი პირობების სესხებია, დღეს მსოფლიოში არსებული მაღალი საპროცენტო განაკვეთების ფონზე, სავალუტო კურსის რისკების გათვალისწინებით, ჯამში, შესაძლოა ითქვას, რომ ეს სესხები არ არის უფრო ნაკლებხარჯიანი, ვიდრე ლარში საბაზრო პირობებში გამოშვებული ფასიანი ქაღალდები. აღნიშნული პოლიტიკა, გარდა ვალის პორტფელის დივერსიფიკაციისა და გაჯანსაღებისა, მნიშვნელოვანია ადგილობრივი ფასიანი ქაღალდების ბაზრის განვითარებისათვის. საშუალოვადიან პერიოდში, ამ მიმართულებით ჩვენი მიზანია, ადგილობრივი ობლიგაციების საერთაშორისო ინდექსებში მოხვედრა, რაც საინვესტიციო რეიტინგთან ერთად, მნიშვნელოვნად გაზრდის არარეზიდენტი ინვესტორებისათვის ადგილობრივი ფასიანი ქაღალდების ხელმისაწვდომობას. ადგილობრივი ფასიანი ქაღალდების ბაზრის განვითარებაში ასევე ძალიან დიდი წვლილის შეტანა შეუძლიათ სახელმწიფო საწარმოებს და ჩვენ ველით პოზიტიურ ძვრებს ამ მიმართულებით“,- ნათქვამია ანგარიშში.
