„შენი საგადასახადო მრჩეველი“ – „კომერსანტისა“ და კომპანია „გრანთ თორნთონის” ერთობლივ პროექტს წარმოადგენს.
15 ნოემბრის გადაცემა, რომელსაც „გრანთ თორნთონ საქართველოს“ უფროსი საგადასახადო კონსულტანტი დავით ღავთაძე უძღვებოდა დამატებული ღირებულების გადასახადის კარის მიმოხილვას, კერძოდ კი დღგ-ს ჩათვლისა და კორექტირების თემას მიეძღვნა.
რა არის დღგ-ის ჩათვლა და რა შემთხვევაში კორექტირდება დღგ-ის ჩასათვლელი თანხა
დამატებული ღირებულების გადასახადის ჩათვლისათვის აუცილებელია, რომ დასაბეგრი პირი რეგისტრირებული იყოს დღგ-ს გადამხდელად. დღგ-ის ჩათვლა არის დასაბეგრი პირის უფლება, შეიმციროს გადასახდელი დღგ-ის თანხა საქონლის მიწოდებასთან ან მომსახურების გაწევასთან დაკავშირებული ხარჯის სხვადასხვა კომპონენტის ღირებულებაზე პირდაპირ მიკუთვნებული დღგ-ის თანხით.
მაგალითად: თუ კომპანია წარმოადგენს დღგ-ს გადამხდელად რეგისტრირებულ იურიდიულ პირს, რომლის ძირითადი საქმიანობაა ავეჯის წარმოება და რეალიზაცია, მას შეუძლია გაყიდული ავეჯის შესაბამისად გადასახდელი დღგ-ს თანხა შეიმციროს ამ საქმიანობასთან დაკავშირებული მასალის და დანადგარების შეძენისას, კომუნალური და სხვა ხარჯების გაწევისას გადახდილი დღგ-ს თანხით (ანუ ჩაითვალოს ხარჯვისას გადახდილი დღგ).
თუ საქონელი ან მომსახურება გამიზნულია ან გამოიყენება დღგ-ით დასაბეგრი ოპერაციის განხორციელებისთვის, დასაბეგრ პირს უფლება აქვს ჩაითვალოს:
· საქართველოს ტერიტორიაზე სხვა დასაბეგრი პირისგან ამ საქონლის ან მომსახურების შეძენისთვის გადახდილი ან გადასახდელი დღგ;
· საქონლის მიწოდებად ან მომსახურების გაწევად განხილულ ოპერაციებთან დაკავშირებით გადასახდელი დღგ;
· საქონლის იმპორტისას გადახდილი ან გადასახდელი დღგ;
· უკუდაბეგვრის წესით დაბეგვრის შემთხვევაში დარიცხული დღგ.
ასევე დასაბეგრ პირს, უფლება აქვს ჩაითვალოს საქონლის ან მომსახურების შეძენისთვის გაწეულ ხარჯთან დაკავშირებული დღგ-ის თანხა, თუ საქონელი ან მომსახურება გამოიყენება:
· საქართველოს ტერიტორიის გარეთ მომსახურების გაწევისთვის ან საქონლის მიწოდებისთვის;
· საქართველოს საგადასახადო კოდექსით გათვალისწინებულ დღგ-ისგან ჩათვლის უფლებით გათავისუფლებულ ოპერაციებში;
· ფინანსური ოპერაციისთვის, თუ მომხმარებელი საქართველოს ფარგლების გარეთაა დაფუძნებული ან თუ ეს ოპერაციები უშუალოდ არის დაკავშირებული საქონელთან, რომელიც საქართველოდან უნდა იქნეს ექსპორტირებული.
დღგ-ის ჩათვლის მიღება შეუძლებელია ქვემოთ ჩამოთვლილი დოკუმენტაციის გარეშე, ესენია:
· საქონლის ან მომსახურების შეძენასთან დაკავშირებით საქართველოს საგადასახადო კოდექსით დადგენილი წესით გამოწერილი საგადასახადო ანგარიშ-ფაქტურა;
· საქონლის იმპორტთან დაკავშირებით, იმპორტის დეკლარაცია;
· დღგ-ის გადამხდელად რეგისტრირებული პირის მიერ უკუდაბეგვრის შემთხვევაში დარიცხული და დღგ-ის დეკლარაციაში ასახული უკუდაბეგვრის დღგ-ის თანხა, რომელიც იმავდროულად ჩათვლის მიღების საფუძველია;
· საგადასახადო ორგანოს გადაწყვეტილების საფუძველზე საქონლის იმპორტთან დაკავშირებით დღგ-ის დარიცხვისას − დარიცხული დღგ-ის ბიუჯეტში გადახდის დამადასტურებელი დოკუმენტი.
შესაბამისად, თუ დღგ-ს გადამხდელად რეგისტრირებულმა პირმა გასწია ხარჯი, თუმცა მასთან დაკავშირებით მომწოდებლის მიერ ანგარიშ-ფაქტურა არ მიუღია, ის ვერ განახორციელებს ამ ხარჯთან დაკავშირებული დღგ-ს ჩათვლას.
დღგ-ის ჩათვლა არ ხორციელდება შემდეგ შემთხვევებში:
· სოციალური მიზნით ან გასართობ ღონისძიებებზე გაწეული ხარჯის ან წარმომადგენლობითი ხარჯის ღირებულებისათვის მიკუთვნებულ დღგ-ის თანხაზე, გარდა იმ შემთხვევისა, როდესაც ასეთი ღონისძიებების ფარგლებში განხორციელებული საქონლის მიწოდება ან მომსახურების გაწევა იბეგრება დღგ-ით;
· იმ დასაბეგრ ოპერაციაში გამოყენებულ ან გამოსაყენებლად გამიზნულ საქონელზე ან მომსახურებაზე გაწეული ხარჯის ღირებულებისთვის მიკუთვნებულ დღგ-ის თანხებზე, რომლებზეც პირს დღგ-ის ჩათვლის უფლება არ აქვს;
· იმ საგადასახადო ანგარიშ-ფაქტურით, რომელიც არ იძლევა საქონლის ან მომსახურების გამყიდველის იდენტიფიცირების საშუალებას ან არ არის გამოწერილი საქართველოს საგადასახადო კანონმდებლობით დადგენილი წესით;
· იმ საგადასახადო ანგარიშ-ფაქტურით, რომელშიც ასახული დასაბეგრი ოპერაციის განხორციელების კალენდარული წლის დასრულებიდან 3 წელია გასული.
· იმ საგადასახადო ანგარიშ-ფაქტურით, რომელიც ფიქტიურ გარიგებას ან უსაქონლო ოპერაციას ასახავს.
გაითვალისწინეთ, რომ თუ დღგ-ის ჩათვლა დასაბეგრი ოპერაციის განხორციელებიდან მე-3 წელს განხორციელდა, დასაბეგრ ოპერაციაში მონაწილე მხარეების მიმართ (ამ ოპერაციის ფარგლებში) ხანდაზმულობის 3 წლიანი ვადა 1 წლით გრძელდება. ამასთანავე, დღგ-ის ჩათვლა ხორციელდება არაუგვიანეს ამ უფლების წარმოშობის წლის ბოლო საანგარიშო პერიოდის შესაბამისი დეკლარაციით (მათ შორის, შესწორებული დეკლარაციით).
რაც შეეხება დღგ-ის თანხის კორექტირებას, დღგ-ით დასაბეგრი თანხა და, შესაბამისად, დღგ-ის ჩასათვლელი თანხა კორექტირდება, თუ შეიცვალა ის გარემოებები ან ფაქტორები, რომელთა საფუძველზეც დასაბეგრი ოპერაციის განხორციელების დროს განისაზღვრა დღგ-ით დასაბეგრი თანხა.
დასაბეგრი ოპერაციის თანხის კორექტირება ხორციელდება კორექტირების გამომწვევი გარემოების დადგომის საანგარიშო პერიოდში. მაგალითად თუ 2023 წლის მაისის თვეში გადასახადის გადამხდელი აღმოაჩენს, რომ მის მიერ 2023 წლის იანვარში დაბეგრილი ოპერაციის თანხა შეიცვალა, ამ ოპერაციასთან დაკავშირებულ ანგარიშ-ფაქტურას დააკორექტირებს და შესაბამისად, სხვაობის დღგ-ს დეკლარაციაში ასახავს მაისის საანგარიშო პერიოდში.
გაითვალისწინეთ, რომ დღგ-ის ჩასათვლელი თანხა არ უქმდება და არ კორექტირდება საგადასახადო კოდექსით დადგენილი წესით სასაქონლო-მატერიალური ფასეულობის ჩამოწერის ან საქონლის დანაკარგის არსებობის შემთხვევაში. ასეთ დროს ჩამოწერაც და საქონლის დანაკარგის დადასტურებაც უნდა ხდებოდეს საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად.
