რატომ უერთდება BRICS-ს ამდენი ახალი ქვეყანა? – ამ საკითხზე ვრცელ პოსტს აქვეყნებს საერთაშორისო სავაჭრო პალატის (ICC) თავმჯდომარე, ფადი ასლი.
მის პოსტს “კომერსანტი” უცვლელად გტავაზობთ:
“მოგზაურობა ბიპოლარული სამყაროდან, სადაც შეერთებული შტატები და საბჭოთა კავშირი მტკიცედ იდგნენ ცივი ომის დროს, ერთპოლარულ სამყარომდე, რომელსაც შეერთებული შტატები ხელმძღვანელობდა, იყო ღრმა ტრანსფორმაცია გლობალურ დინამიკაში. ამ ცვლილებამ არა მხოლოდ შეცვალა გეოპოლიტიკური ლანდშაფტები, არამედ შეეხო კონტინენტების ცხოვრებას, აყალიბებდა საერთაშორისო ურთიერთობებს ბოლო რამდენიმე ათწლეულის განმავლობაში.როდესაც საბჭოთა კავშირი დაიშალა 1991 წელს, შეერთებული შტატები გამოჩნდა, როგორც ერთადერთი ზესახელმწიფო, რომელსაც უზარმაზარი გავლენა აქვს გლობალურ საქმეებზე. ამ უნიპოლარულობამ ამერიკას საშუალება მისცა ემოქმედა მნიშვნელოვანი ავტონომიით მსოფლიო ასპარეზზე, ხშირად გვერდის ავლით საერთაშორისო ინსტიტუტებს, როგორიც არის გაეროს, როცა მის ინტერესებს იცავდა.2003 წელს ერაყში შეჭრა ამ ცალმხრივი მიდგომის ნათელი მაგალითია. მიუხედავად ფართო წინააღმდეგობისა და გაეროს თანხმობის არარსებობისა, აშშ, პრეზიდენტ ჯორჯ ბუშის დროს, ამართლებდა თავის ქმედებებს მასობრივი განადგურების იარაღის შესახებ პრეტენზიებით, რომლებიც არასოდეს დადასტურდა.ასევე ნათელი მაგალითია ისრაელის ურყევი მხარდაჭერა აშშ-ს მიერ. ეს ურთიერთობა ხშირად აკრიტიკებდა ახლო აღმოსავლეთში დაძაბულობის გამწვავებას და ისრაელებსა და პალესტინელებს შორის დაბალანსებული სამშვიდობო პროცესის მცდელობებს ძირს უთხრის.აშშ-ს როლი ნატოს ინტერვენციაში სერბეთში და მისი მხარდაჭერა კოსოვოს დამოუკიდებლობისთვის, კიდევ უფრო ასახავს იმას, თუ როგორ უგულებელყოფს ამერიკის პოლიტიკა ხანდახან უფრო ფართო საერთაშორისო კონსენსუსს. იგივე შეიძლება ითქვას ლიბიაზე, რომელიც ცალმხრივად განადგურდა და ქაოსში ჩავარდა.BRICS და უნიპოლარული სამყარო:თუმცა, ბოლო წლებში შესამჩნევი ცვლაა უფრო მრავალპოლარული მსოფლიო წესრიგისკენ. BRICS-ის, ეკონომიკური ბლოკის აღზევება, რომელიც მოიცავს ბრაზილიას, რუსეთს, ინდოეთს, ჩინეთს და სამხრეთ აფრიკას, მრავალი ქვეყნისთვის წარმოადგენს ალტერნატივას მათთვის, ვინც ეძებს წონასწორობას დასავლური დომინაციის წინააღმდეგ.BRICS-ის გაფართოების შესახებ მიმდინარე დისკუსიებით საუდის არაბეთს, არაბთა გაერთიანებულ საემიროებში, თურქეთს და თერთმეტ სხვა ქვეყანას, რომლებიც წარმოადგენენ კაცობრიობის მოსახლეობის ნახევარზე მეტს, 4,3 მილიარდი ადამიანით, არსებობს პოტენციალი კიდევ უფრო დიდი გავლენის მოხდენისთვის გლობალურ ეკონომიკასა და პოლიტიკაზე.მრავალპოლარული სამყარო გთავაზობთ რამდენიმე უპირატესობას ერთპოლარულობასთან შედარებით; ის ხელს უწყობს ქვეყნებს შორის კონკურენციას, რასაც ძალაუფლების თანაბარი განაწილებამდე მიჰყავს, ამავდროულად ხელს უშლის რომელიმე ცალკეულ ქვეყანას თავისი ნების შეუმოწმებლად დაწესებაში, ზუსტად ისე, თუ როგორ უშლის კონკურენცია მონოპოლიებს მომხმარებლების ექსპლუატაციაში; როდესაც თქვენ გყავთ რამდენიმე მოთამაშე, თქვენ უზრუნველყოფთ ინოვაციას და სამართლიანობას. უფრო მეტიც, მრავალპოლარულობა ხელს უწყობს თანამშრომლობას სხვადასხვა ერებს შორის განსხვავებული ინტერესებითა და პერსპექტივებით, რაც მოითხოვს დიალოგს და არა ცალმხრივ მოქმედებას.წარმოიდგინეთ ინდუსტრია, რომელსაც მთლიანად აკონტროლებს ერთი კომპანია, მონოპოლია, რომელიც აწესებს ფიქსირებულ ფასებს და გამოიმუშავებს უზარმაზარ მოგებას, რის შედეგადაც მომხმარებლები უჭირთ და ალტერნატივების გარეშე ტოვებენ. ეს კონკურენციის ნაკლებობა კლავს ინოვაციებს და საბოლოოდ აზიანებს მომხმარებელს. ანალოგიურად, ჩვენს ამჟამინდელ გეოპოლიტიკურ ლანდშაფტში, როდესაც გადაწყვეტილებები ეყრდნობა მხოლოდ ერთ ერს, ეს არღვევს გლობალურ დინამიკას.ისევე, როგორც ბიზნეს კონკურენცია ამცირებს ფასებს და აუმჯობესებს ხარისხსა და მომსახურებას, საერთაშორისო ურთიერთობებში ბიპოლარული ან მრავალპოლარული სისტემების დანერგვა ხელს უწყობს უკეთეს მმართველობას. ეს ხელს უწყობს თანამშრომლობასა და ჰარმონიზაციას და უზრუნველყოფს, რომ არც ერთი ერთეული არ დომინირებს დაუბრკოლებლად, რაც ქმნის დაბალანსებულ და სამართლიან მსოფლიო წესრიგს,” – წერს ფადი ასლი და ცალკე გამოყოფს აშშ-ის სანქციების გავლენას “ბრიქსიზე”. ის ასევე ამ ეკონომიკურ გაერთიანების მძლავ კულტურულ გაერთიანებად განიხილავს.
აშშ-ს სანქციები და BRICS:
შეერთებული შტატების მიერ სხვადასხვა ქვეყნებზე სანქციების დაწესებამ უნებურად აიძულა ეს ქვეყნები ეძიონ ალტერნატივა ტრადიციული გლობალური ფინანსური სისტემებისთვის, სადაც დომინირებს აშშ დოლარი. შედეგად, ამ ქვეყნებიდან ბევრი წახალისდა, შეუერთდნენ ან შეუერთდნენ BRICS-ს, ეკონომიკურ ბლოკს, რომელიც გვთავაზობს პლატფორმას თანამშრომლობისა და ვაჭრობისთვის არადოლარიანი ვალუტების გამოყენებით.სანქციები ხშირად ზღუდავს ქვეყნის უნარს ჩაერთოს საერთაშორისო ვაჭრობაში და წვდომა გლობალურ ფინანსურ ბაზრებზე, რაც ქმნის მნიშვნელოვან ეკონომიკურ გამოწვევებს. ისეთი ქვეყნებისთვის, როგორიც არის რუსეთი, ირანი და სხვა, რომლებიც მსგავსი სანქციების წინაშე აღმოჩნდნენ, ამ შეზღუდვების გვერდის ავლის გზების მოძიება პრიორიტეტული გახდა. BRICS წარმოადგენს მიმზიდველ გადაწყვეტას წევრი ქვეყნებისთვის სავაჭრო და ფინანსური ტრანზაქციების განსახორციელებლად ადგილობრივ ვალუტაში ან ალტერნატიული შეთანხმებების მეშვეობით.ამერიკულ დოლარზე დამოკიდებულების შემცირებით, ამ ქვეყნებს შეუძლიათ შეამსუბუქონ სანქციების გავლენა თავიანთ ეკონომიკაზე. ეს ცვლილება არა მხოლოდ ეხმარება მათ ეკონომიკური სტაბილურობის შენარჩუნებაში, არამედ აძლიერებს მათ სუვერენიტეტს ფინანსურ გადაწყვეტილებებზე. არადოლარიანი ვალუტების გამოყენება BRICS-ის ფარგლებში ვაჭრობაში წევრ ქვეყნებს საშუალებას აძლევს გვერდი აუარონ ტრადიციულ საბანკო სისტემას, რომლებზეც შესაძლოა გავლენა იქონიოს აშშ-ს პოლიტიკაზე.უფრო მეტიც, ეს ნაბიჯი დედოლარიზაციისკენ ემთხვევა უფრო ფართო გეოპოლიტიკურ მიზნებს BRICS-ის წევრებს შორის, რომლებიც უფრო მეტ დამოუკიდებლობას ეძებენ დასავლეთის დომინირებულ ინსტიტუტებისგან, როგორიცაა საერთაშორისო სავალუტო ფონდი (IMF) ან მსოფლიო ბანკი. BRICS-ის შიდა სავაჭრო და საინვესტიციო კავშირების გაძლიერებით ალტერნატიული ვალუტების გამოყენებით, ამ ქვეყნებს სურთ გააძლიერონ მდგრადობა გარე ეკონომიკური ზეწოლის მიმართ და ხელი შეუწყონ ორმხრივ ზრდას.არსებითად, აშშ-ს მიერ დაწესებული სანქციები მოქმედებდა, როგორც კატალიზატორი დაზარალებული ქვეყნებისთვის, რათა გამოიკვლიონ ახალი ალიანსები და მექანიზმები, რომლებიც ამცირებენ მათ დაუცველობას ასეთი ზომების მიმართ, რაც საბოლოოდ მიიყვანს მათ უფრო დიდი თანამშრომლობისკენ ისეთ ჩარჩოებში, როგორიცაა BRICS, სადაც ისინი პოულობენ როგორც ეკონომიკურ შესაძლებლობებს, ასევე სტრატეგიულ ავტონომიას. დოლარზე ორიენტირებული შეზღუდვები.
BRICS და კულტურა:
რაც ოფიციალურად არ არის ნათქვამი, არის ის, რომ BRICS ბლოკი, რომელიც თავდაპირველად დაარსდა როგორც ეკონომიკური გაერთიანება, ასევე გადაიქცა უფრო მეტზე. ის სულ უფრო მეტად ხდება კულტურული გაერთიანება, რომელიც ქვეყნებს სთავაზობს პლატფორმას თავიანთი მრავალსაუკუნოვანი ტრადიციებისა და ღირებულებების შესანარჩუნებლად. იმ ეპოქაში, როდესაც ლიბერალური მემარცხენე დღის წესრიგი დასავლეთში მკვეთრ კულტურულ ძვრებს უწყობს ხელს, BRICS-ის შემადგენლობაში ბევრი ქვეყანა აღიქვამს ამ ალიანსს, როგორც ბასტიონს მათი კულტურული მემკვიდრეობისთვის.ქვეყნებს, როგორიცაა ინდოეთი, ჩინეთი და ახლა თურქეთი, ეგვიპტე და სხვები, აქვთ მდიდარი ისტორია და მრავალფეროვანი კულტურები, რომლებიც მოიცავს ათასწლეულებს. ეს ერები ღრმად არიან გადგმული ტრადიციებში, რომლებიც განსაზღვრავენ მათ იდენტობასა და სოციალურ სტრუქტურებს. თუმცა, სწრაფი გლობალიზაცია, რომელსაც ხელმძღვანელობს დასავლური იდეოლოგიები, სახიფათოდ ეწინააღმდეგება ამ ტრადიციულ ღირებულებებს. პროგრესული ცვლილებების მხარდამჭერი მოძრაობების ზრდა მრავალ ქვეყანაში კულტურისა და ტრადიციების საფრთხედ აღიქმება.BRICS უზრუნველყოფს სივრცეს, სადაც წევრი ქვეყნები გრძნობენ, რომ მათ შეუძლიათ შეინარჩუნონ თავიანთი უნიკალური კულტურული იდენტობა, რაც მათ საშუალებას აძლევს ითანამშრომლონ თავიანთი ძირითადი ღირებულებების კომპრომისის გარეშე.ტექნიკურად, BRICS ემსახურება არა მხოლოდ როგორც ეკონომიკურ ძალას, არამედ მოქმედებს როგორც თავშესაფარი სხვადასხვა კულტურებისთვის მთელს მსოფლიოში, თავშესაფარი, სადაც ერები, რომლებიც მზად არიან შეინარჩუნონ თავიანთი მემკვიდრეობა, ერთიანდებიან დასავლეთის ზეწოლის წინააღმდეგ, რომელიც საფრთხეს უქმნის ამ მემკვიდრეობას.მოკლედ, მრავალპოლარული სამყაროსკენ გადასვლა, რაც ასახულია BRICS-ის აღზევებით, აღნიშნავს მნიშვნელოვან ცვლილებას გლობალური ძალაუფლების დინამიკაში. ეს მოძრაობა მიზნად ისახავს არა მხოლოდ ერთი ზესახელმწიფოს დომინირების გამოწვევას, არამედ ერებს თავისი ეკონომიკური დამოუკიდებლობისა და კულტურული იდენტობის დასამტკიცებლად პლატფორმის შექმნასაც.ტრადიციულ დასავლურ ფინანსურ სისტემებზე დამოკიდებულების შემცირებით და მრავალფეროვან კულტურებს შორის თანამშრომლობის ხელშეწყობით, BRICS-ის ქვეყნები მიზნად ისახავს გზა გაუხსნან უფრო ინკლუზიურ გლობალურ წესრიგს. როდესაც ქვეყნები გაერთიანდებიან ამ ჩარჩოში, ისინი იმედოვნებენ, რომ უკეთესად იქნებიან პოზიციონირებულნი ეკონომიკურ გამოწვევებზე ნავიგაციისთვის და შეინარჩუნებენ თავიანთ უნიკალურ ტრადიციებს სწრაფი გლობალიზაციის პირობებში.
