ონკოპაციენტების ულიმიტო და ხელმისაწვდომი მკურნალობის უზრუნველსაყოფად პაციენტთა ორგანიზაციამ კავშირი სიცოცხლისთვის პეტიცია შეიმუშავა. ორგანიზაციის მოთხოვნაა საქართველოში მცხოვრები ონკოლოგიური პაციენტების სრულფასოვანი, ევროპული სტანდარტით მკურნალობისთვის, გამოიყოს საკმარისი დაფინანსება, “ჩვენი გადასახადებით შევსებული ბიუჯეტიდან”.
“საქართველოში, ყოველწლიურად, საშუალოდ, 10 000 ადამიანს უსვამენ კიბოს დიაგნოზს (სტატისტიკის ეროვნული ბიუროს მონაცემებით) და მათი რაოდენობა სამწუხაროდ დღითიდღე იზრდება. მსოფლიოს წამყვანი ჯანდაცვის ორგანიზაციები ვარაუდობენ, რომ ეს რიცხვი კიდევ უფრო გაიზრდება, გარემოს დაბინძურების და უამრავი უმართავი პროცესების გამო. სწორედ ამიტომ, თუ ჩვენ ამ დაავადების წინაშე აღმოვჩნდებით, უნდა ვიცოდეთ, რომ ჩვენს ქვეყანაშიც შევძლებთ სრულფასოვან მკურნალობას, ევროპული სტანდარტით და არ დავიღუპებით უსახსრობის და უწამლობის გამო. უნდა ვიცოდეთ , რომ ჩვენი სახელმწიფო იზრუნებს ჩვენზე და ჩვენს სიცოცხლეზე.
ჩვენ, ხელმომწერები, მხარს ვუჭერთ ყველა ონკოლოგიური პაციენტის ყოვლისმომცველ და თანაბარ მკურნალობას, განურჩევლად მათი სოციალურ-ეკონომიკური წარმოშობისა და გეოგრაფიული მდებარეობისა საქართველოში.
აუცილებელია, ჯანდაცვის სისტემაში პერსონალიზებული მედიცინის დანერგვა, რაც გულისხმობს ინდივიდუალურ მიდგომას ყველა პაციენტთან. არცერთ პაციენტს არ ეთქვას უარი, ფინანსური შეზღუდვების ან სხვა ბარიერების გამო, სრულფასოვან მკურნალობაზე.
საყოველთაო დაზღვევამ, უნდა დაფაროს მკურნალობის ფართო სპექტრი, მათ შორის ინოვაციური თერაპია და კლინიკური კვლევები. ყველა ადამიანს, უნდა შეეძლოს უფასოდ და ულიმიტოდ მიიღოს მისთვის აუცილებელი წამლები, სამედიცინო მომსახურება, დიაგნოსტიკის, მკურნალობისა და მენტალური ჯანმრთელობის სერვისები. ზედმეტი შეზღუდვებისა და შეფერხებების გარეშე.
გასულ წლებში ჯანდაცვის სამინისტრომ ონკოლოგიური პაციენტებისთვის მრავალი პოზიტიური ნაბიჯი გადადგა, თუმცა სრულფასოვანი მკურნალობა ხელმისაწვდომი არ არის. ქვეყანაში ონკოლოგიურიმედიკამენტების დეფიციტი და დაფინანსების სისტემის მნიშვნელოვანი ხარვეზებია, ვითხოვთ, დაუყოვნებლივ აღმოიფხვრას ეს პრობლემები:
· ჯანდაცვის სამინისტროსთან კომუნიკაცია უნდა გამარტივდეს. პრობლემაა ის რომ: ცხელი ხაზი ფასიანია და დაფინანსების მოთხოვნა არ იგზავნება ელექტრონულად, რეფერალურ პროგრამაში. ჯანდაცვის ცხელი ხაზი უნდა გახდეს უფასო, დაფინანსების მოთხოვნა უნდა იგზავნებოდეს ელექტრონულად და დაფინანსებაზე პასუხი უნდა მოდიოდეს დროულად, არა უგვიანეს 3დღისა. რადგან მკურნალობის წყვეტა პაციენტისთვის შეიძლება 3დღე მხოლოდ.
· საყოველთაო დაფინანსების პროგრამაში, არ შედის, წინასწარი კვლევები ( მაგ: ბიოფსია, კატე, მრტ, პეტ კატე და სხვა ). დიაგნოსტირება საშუალოდ 10 000 ლარიდან 15 000 ლარამდე ხარჯია. საჭიროა, ყველა კვლევის დაფინანსება, რასაც ექიმი (ონკოლოგი) საჭიროებად მიიჩნევს და ეს სამინისტროში დასაქმებული საჯარო მოხელის გადასაწყვეტი არ უნდა იყოს. აუცილებელია, ყველა პროგრამით თანაბრად სარგებლობდნენ ნებისმიერი ასაკის ადამიანები, რადგან კიბო არ არის დაავადება, რომლის რისკ ჯგუფში, გარკვეული ასაკიდან შეიძლება მოხვდეს ადამიანი. დროული დიაგნოზის დასმის და შესაბამისად დროული მკურნალობის დაწყების გარეშე, ონკოლოგიური დაავადება მწვავდება და სიცოცხლისთვის ყოველდღიურად უფრო სახიფათო ხდება.
· საყოველთაო დაფინანსებაში არ შედის, გენეტიკურ-მოლეკულური ანალიზის (NGS) დაფინანსება. ონკოლოგიაში მოლეკულურ გენეტიკური მეთოდები, ძირითადად, გამოიყენება დიაგნოზის დასასმელად, დაავადების მიმდინარეობის პროგნოზირებისა და ყველაზე ეფექტური თერაპიის შესარჩევად (მათ შორის, კიბოს ტარგეტული თერაპიისათვის). საქართველოში ზოგიერთი ონკოლოგი დანიშნულებასაც არ წერს გენეტიკურ-მოლეკულური ანალიზის გარეშე, (ანალოგიური მიდგომაა ევროპული სტანდარტიც) ვინაიდან იაზრებენ გენეტიკური ანალიზის მნიშვნელობას ადამიანის სიცოცხლისა და ჯანმრთელობისთვის.
· არ ფინანსდება პორტის ჩადგმის პროცედურა.
· საყოველთაო დაფინანსებაში არ შედის თანამედროვე იმუნოთერაპიის მედიკამენტები: OPDIVO, კრეიტუდა და ბევრი სხვა, რომელიც თანამედროვე საერთაშორისო სტანდარტებით ენიშნება ონკოლოგიურ პაციენტს, თუმცა ჩვენი ქვეყნის საყოველთაო ჯანდაცვის პროგრამა არ აფინანსებს.
· რადიოაქტიური იოდი, ფინანსდება, მხოლოდ 21 წლამდე, შემდეგ მხოლოდ თანადაფინანსებით 3800 ლარიდან რამოდენიმე ასეული ლარით მხოლოდ.
· მუდმივი პრობლემაა, ონკოპაციენტების სიცოცხლისთვის აუცილებელი მედიკამენტების დეფიციტი, იმ მცირე ჩამონათვალის, რომელიც სახელმწიფო პროგრამით, ხელმისაწვდომი უნდა იყოს. პაციენტების და ონკოლოგების თქმით დეფიციტი მუდმივი პროლემაა. ამ პრობლემის მოგვარება შესაძლებელია, რადგან სამინისტროს აქვს პაციენტების მონაცემები, სიცოცხლისთვის აუცილებელი მედიკამენტების დეფიციტი მუდმივი პრობლემა არ უნდა იყოს ქვეყნისთვის.
· არ ფინანსდება, მკურნალობით გამოწვეული გვერდითი მოვლენების მართვა. აუცილებელია, მკურნალობის პროცესში გამოწვეულ გართულებათა მართვის სრულფასოვანი პროგრამები.
· არ ფინანსდება რემისიაში მყოფი პაციენტის აუცილებელი მონიტორინგი და გეგმიური კვლევები.
· ასევე პრობლემაა, პაციენტისთვის პენსიის დანიშვნა, პირველი და მეორე სტადიის პაციენტებს არ უნიშნავენ პენსიას, რემისიაში მყოფი პაციენტების უმრავლესობას უუქმებენ დახმარებას. პენსიის ოდენობა 195 ლარიდან 315 ლარამდეა, რაც იმ ხარჯებს ვერაფრით გაწვდება, რაც სჭირდება პაციენტს, ამ მიზერული პენსიის იმედად, გვტოვებს საყოველთაო ჯანდაცვის სისტემა. პენსია, ხშირ შემთხვევაში, პაციენტის ერთადერთი შემოსავალია, რადგან უმეტესობას, ფიზიკურად არ შეუძლია მუშაობა, დაავადების გამო.
· ჩვენ მივმართავთ, საქართველოს ოკუპირებული ტერიტორიებიდან დევნილთა შრომის, ჯანმრთელობის და სოციალური დაცვის სამინისტროს მიიღოს მყისიერი ზომები, სისტემაში არსებული ხარვეზების აღმოსაფხვრელად.
· ჩვენ მივმართავთ საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს და საქართველოს მთავრობას, საქართველოში მცხოვრები ონკოლოგიური პაციენტების სრულფასოვანი ევროპული სტანდარტის მკურნალობისთვის, გამოიყოს საკმარისი დაფინანსება, ჩვენი გადასახადებით შევსებული ბიუჯეტიდან”. – ნათქვამია პეტიციაში.
4 ივლისს ჯანდაცვის მინისტრმა, მიხეილ სარჯველაძემ განაცხადა, რომ ონკოლოგიური დაავადებების მქონე პაციენტებს აღარ მოუწევთ სააფთიაქო ქსელებიდან კლინიკაში მედიკამენტების თავად მიტანა, რადგან პროცედურაზე მისულ ყველა პაციენტს წამალი სამკურნალო დაწესებულებაში დახვდება
ონკოპაციენტების თქმით, 8 მარტს გამართული შეხვედრის დროს, ჯანდაცვის მინისტრმა, მიხეილ სარჯველაძემ, კრიტიკის საპასუხოდ, ონკოპაციენტებს უყვირა და სიტყვიერი შეურაცხყოფა მიაყენა.
“მინისტრმა დაგვიწყო ჩხუბი და ყვირილი ონკოპაციენტებს. მაშინ, როცა ჩვენ მას ვუყვებოდით ჩვენს პრობლემებს, ერთ-ერთმა ონკოპაციენტმა გააკრიტიკა ბატონი მიხეილი, ის გამოვიდა მდგომარეობიდან და დაიწყო ყვირილი, რაც ჩემთვის წარმოუდგენელია. ზრუნვა არ არის ყვირილი”. – თქვა ორგანიზაცია კავშირი სიცოცხლისთვის დამფუძნებელმა, გვანცა აფხაიძემ.
ონკოპაციენტები მიხეილ სარჯველაძეს 12 მარტსაც შეხვდნენ, რა დროსაც ჯანდაცვის ახალი მინისტრი მათ დაპირდა, რომ ყველანაირად ეცდებოდა “25 000-ლარიან ლიმიტთან დაკავშირებით არსებული საკითხის მოგვარებას”.
25 მარტს ონკოპაციენტებმა აქცია გამართეს და კვლავ ითხოვდნენ მინისტრთან შეხვედრას.
5 აპრილს ჯანდაცვის მინისტრმა, მიხეილ სარჯველაძემ თქვა, რომ შესაბამისი სახელმწიფო პროგრამებით გათვალისწინებული ონკოლოგიური მედიკამენტები 25 000-ლარიან ლიმიტში აღარ შევა.
ონკოლოგიური პაციენტების ერთ-ერთი მთავარი მოთხოვნა 25 000-ლარიანი ლიმიტის გაუქმება იყო – მათ გასულ თვეებში რამდენიმე აქცია გამართეს.
გარდა ამისა, პაციენტები ითხოვდნენ, რომ:
· დროულად შემოიტანონ ონკოლოგიური მედიკამენტები და პაციენტებს არ უწევდეთ წამლის საძებნელად აფთიაქიდან აფთიაქში სიარული;
· გაიზარდოს იმ მედიკამენტების რაოდენობა, რომლებიც სახელმწიფო ბიუჯეტიდან ფინანსდება – ზოგი სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანი წამალი საქართველოში ჯერ რეგისტრირებულიც კი არ არის.
18 ივნისს ონკოპაციენტებმა პარლამენტთან აქცია გამართეს. მათი თქმით, ჯანდაცვის მინისტრთან, მიხეილ სარჯველაძესთან შეხვედრები უშედეგო და ფუჭი გამოდგა – ჯანდაცვის სამინისტრომ ერთჯერადად და არასრულად დააკმაყოფილა მათი მოთხოვნა მედიკამენტოზური დაფინანსების შესახებ.
