მსოფლიოს გრიპის ახალი ტალღა მოედო – რით არის საშიში ვირუსის ახალი შტამი?

მსოფლიოს გრიპის ახალი ტალღა მოედო – რით არის საშიში ვირუსის ახალი შტამი?
მსოფ­ლი­ოს ათო­ბით ქვე­ყა­ნა­ში გრი­პის ახა­ლი ტალ­ღა გავ­რცელ­და და ამ სე­ზონ­ზე შემ­თხვე­ვა­თა დიდი ნა­წი­ლის მი­ზე­ზი ვირუ­სის ახა­ლი, გან­სა­კუთ­რე­ბით სა­ში­ში შტა­მი გახ­და.
· თავ­და­პირ­ვე­ლად, H3N2 შტა­მის K სუბკ­ლა­დი ავ­სტრა­ლი­ა­სა და ახალ ზე­ლან­დი­ა­ში აღ­მო­ა­ჩი­ნეს, რა­საც მოჰ­ყვა აფეთ­ქე­ბე­ბი ია­პო­ნი­ა­სა და დიდ ბრი­ტა­ნეთ­ში. ამ დრო­ის­თვის, ვირუ­სის ეს ვა­რი­ან­ტი უკვე და­ფიქ­სი­რე­ბუ­ლია 30-ზე მეტ ქვე­ყა­ნა­ში, მთელ მსოფ­ლი­ო­ში.
ეს ვა­რი­ან­ტი ადრე იშ­ვი­ა­თად გვხვდე­ბო­და, რის გა­მოც ადა­მი­ა­ნებს მის მი­მართ არა­საკ­მა­რი­სი იმუ­ნი­ტე­ტი აქვთ. დიდ ბრი­ტა­ნეთ­ში ყო­ველკ­ვი­რე­უ­ლად ათა­სო­ბით და­ა­ვა­დე­ბუ­ლი ხვდე­ბა სა­ა­ვად­მყო­ფო­ში.
რა არის გრი­პის ვირუ­სის H3N2-ის მუ­ტა­ცია?
გრი­პის ვირუ­სე­ბი მუდ­მი­ვად მუ­ტა­ცი­ას გა­ნიც­დი­ან და ექი­მე­ბი ცვლი­ლე­ბებს აკ­ვირ­დე­ბი­ან, რათა მათ სა­წი­ნა­აღ­მდე­გოდ ახა­ლი, ეფექ­ტი­ა­ნი ვაქ­ცი­ნე­ბი შექ­მნან.
უმე­ტეს შემ­თხვე­ვა­ში, მუ­ტა­ცი­ე­ბი მცი­რეა, მაგ­რამ ზოგ­ჯერ ვირუ­სი მკვეთ­რად და არ­სე­ბი­თად იც­ვლე­ბა. რო­გორც კემ­ბრი­ჯის უნი­ვერ­სი­ტე­ტის პა­თო­გე­ნე­ბის ევო­ლუ­ცი­ის ცენ­ტრის დი­რექ­ტო­რი, დე­რეკ სმი­ტი გან­მარ­ტავს, H3N2-მა შვი­დი მუ­ტა­ცია გა­ნი­ცა­და.
“ის თით­ქმის აუ­ცი­ლებ­ლად მო­ე­დე­ბა მთელ მსოფ­ლი­ოს“, – წი­ნას­წარ­მე­ტყვე­ლებს პრო­ფე­სო­რი სმი­ტი.
უფრო სა­ში­შია თუ არა ეს შტა­მი?
ადა­მი­ა­ნე­ბი H3N2-ის K სუბკ­ლადს ბოლო წლებ­ში იშ­ვი­ა­თად შეხ­ვედ­რი­ან. შე­სა­ბა­მი­სად, მათ მის მი­მართ მდგრა­დი იმუ­ნი­ტე­ტი არ გა­მო­უ­მუ­შა­ვე­ბი­ათ.
ამი­ტომ, მი­უ­ხე­და­ვად იმი­სა, რომ ახა­ლი გრი­პის სიმპტო­მე­ბი შე­საძ­ლოა ჩვე­უ­ლებ­რივ­ზე მძი­მე არ იყოს, მეტი ადა­მი­ა­ნის და­ინ­ფი­ცი­რე­ბაა მო­სა­ლოდ­ნე­ლი.
უნდა გვახ­სოვ­დეს, რომ ზო­გი­ერ­თი ვირუსს სიმპტო­მე­ბის გა­რე­შეც გა­და­ი­ტანს, მაგ­რამ მთა­ვა­რი სიმპტო­მე­ბია სი­ცხე, სხე­უ­ლის სხვა­დას­ხვა ნა­წი­ლის ტკი­ვი­ლი და სწრა­ფი დაღ­ლი­ლო­ბა, ხოლო ხან­დაზ­მუ­ლე­ბი­სა და სხვა და­ა­ვა­დე­ბე­ბით და­სუს­ტე­ბუ­ლი ადა­მი­ა­ნე­ბის­თვის, ეს ვირუ­სი, შე­საძ­ლოა, სა­სიკ­ვდი­ლოც კი აღ­მოჩ­ნდეს.
“ასე­თი ვირუ­სი დიდი ხა­ნია არ გვი­ნა­ხავს. დი­ნა­მი­კა უჩ­ვე­უ­ლოა”, – ამ­ბობს ნი­კო­ლა ლუ­ი­სი, ფრენ­სის კრი­კის ბრი­ტა­ნუ­ლი ინ­სტი­ტუ­ტის გრი­პის მსოფ­ლიო ცენ­ტრის დი­რექ­ტო­რი.
რო­გორ გან­ვას­ხვა­ოთ გრი­პი გა­ცი­ე­ბის­გან და COVID-19-ის­გან?გა­ცი­ე­ბის, გრი­პი­სა და COVID-19-ის ბევ­რი სიმპტო­მი ემ­თხვე­ვა ერ­თმა­ნეთს, თუმ­ცა არის გან­სხვა­ვე­ბე­ბიც, რომ­ლი­თაც შე­საძ­ლე­ბე­ლია და­ა­ვა­დე­ბის ტი­პის დად­გე­ნა:
· გა­ცი­ე­ბა ჩვე­უ­ლებ­რივ თან­და­თა­ნო­ბით ვი­თარ­დე­ბა და გა­მო­ი­ხა­ტე­ბა სურ­დო­სა და ყე­ლის ტკი­ვილ­ში.
· გრი­პი რო­გორც წესი, უეც­რად იწყე­ბა და თან ახ­ლავს მა­ღა­ლი ტემ­პე­რა­ტუ­რა, ტკი­ვი­ლი სხე­უ­ლის სხვა­დას­ხვა ნა­წილ­ში და კუნ­თე­ბის სი­სუს­ტე.
· COVID-19-ის სიმპტო­მე­ბი გრი­პის სიმპტო­მებს ჰგავს, მაგ­რამ ერთ-ერთი მთა­ვა­რი გან­მას­ხვა­ვე­ბე­ლი ნი­შა­ნი შე­იძ­ლე­ბა იყოს გე­მო­სა და ყნოს­ვის და­კარ­გვა. გარ­და ამი­სა, COVID-19-ს შე­იძ­ლე­ბა ახ­ლდეს ყე­ლის ძა­ლი­ან მძაფ­რი ტკი­ვი­ლი და ფა­ღა­რა­თი.
რო­გორ და­ვიც­ვათ თავი გრი­პის­გან?
გრი­პით და­ა­ვა­დე­ბის თა­ვი­დან აცი­ლე­ბის სა­უ­კე­თე­სო გზა აც­რაა. თუმ­ცა, არ­სე­ბუ­ლი ვაქ­ცი­ნე­ბი, შე­საძ­ლოა, ახა­ლი ვირუ­სის ვა­რი­ან­ტის წი­ნა­აღ­მდეგ საკ­მა­რი­სად ეფექ­ტი­ა­ნი არ იყოს.
“ნე­ბის­მი­ე­რი დაც­ვა სრულ უმოქ­მე­დო­ბას სჯობს, მაგ­რამ წელს, რო­გორც ჩანს, დაც­ვა ნაკ­ლე­ბი იქ­ნე­ბა, ვიდ­რე იმ წლებ­ში, რო­დე­საც ვაქ­ცი­ნე­ბი უფრო მე­ტად ემ­თხვე­ვა ვირუსს. სი­ტუ­ა­ცია იდე­ა­ლუ­რის­გან შორ­საა“, – გა­ნუ­ცხა­და BBC-ის ოქსფორ­დის უნი­ვერ­სი­ტე­ტის პან­დე­მი­ე­ბის ინ­სტი­ტუ­ტის პრო­ფე­სორ­მა კრის­ტოფ ფრე­ი­ზერ­მა.
“K სუბკ­ლა­დის ვირუ­სე­ბი, რომ­ლე­ბიც ამ­ჟა­მად ცირ­კუ­ლი­რებს, ან­ტი­გე­ნე­ბის ნა­წილ­ში ოდ­ნავ გან­სხვავ­დე­ბა წინა შტა­მე­ბის­გან, ასე რომ, თუ წელს ახა­ლი აცრა არ გა­გი­კე­თე­ბი­ათ, უფრო მა­ღა­ლია ალ­ბა­თო­ბა იმი­სა, რომ და­ა­ვად­დე­ბით და უფრო მძი­მედ გა­და­ი­ტანთ გრიპს“, – გან­მარ­ტავს ნი­კო­ლა ლუ­ი­სი.
სპე­ცი­ა­ლის­ტე­ბის თქმით, მთა­ვა­რი, რისი გა­კე­თე­ბაც ამ­ჟა­მად არ­სე­ბულ ვაქ­ცი­ნას შე­უძ­ლია, არის ის, რომ შე­ამ­სუ­ბუ­ქოს სიმპტო­მე­ბი და ხელი შე­უ­წყოს ვირუ­სის გავ­რცე­ლე­ბის შე­კა­ვე­ბას.
გავ­რცე­ლე­ბის შე­კა­ვე­ბას სხვა­დას­ხვა სა­ხის კა­რან­ტი­ნიც უწყობს ხელს. ია­პო­ნი­ა­სა და ინ­გლის­ში, მა­გა­ლი­თად, უკვე და­ი­ხუ­რა ზო­გი­ერ­თი სკო­ლა.
პა­ცი­ენ­ტე­ბის ნა­კა­დი ბრი­ტა­ნე­თის სა­ა­ვად­მყო­ფო­ებ­ში
ინ­გლის­ში, სა­დაც გა­ერ­თი­ა­ნე­ბუ­ლი სა­მე­ფოს და­ახ­ლო­ე­ბით 70 მი­ლი­ო­ნი მცხოვ­რე­ბი­დან თით­ქმის 59 მი­ლი­ო­ნი ცხოვ­რობს, დე­კემ­ბრის პირ­ველ კვი­რას სა­ა­ვად­მყო­ფო­ებს გრი­პის დი­აგ­ნო­ზით დღე­ში სა­შუ­ა­ლოდ 2660 ადა­მი­ა­ნი მი­მარ­თავ­და.
რო­გორც ჯან­დაც­ვის ეროვ­ნუ­ლი სამ­სა­ხუ­რის (NHS England) ინ­გლი­სუ­რი გან­ყო­ფი­ლე­ბა იტყო­ბი­ნე­ბა, ეს ნო­ემ­ბრის ბოლო კვი­რას­თან შე­და­რე­ბით ნა­ხე­ვარ­ჯერ მე­ტია, ხოლო 7 დე­კემ­ბრის შემ­დეგ და­ა­ვა­დე­ბულ­თა რა­ო­დე­ნო­ბა კვლავ იზ­რდე­ბა და პი­კამ­დე ჯერ კი­დევ შო­რია.
მე­დი­კო­სე­ბის პროგ­ნო­ზით, 14 დე­კემ­ბრის­თვის მი­მარ­თვი­ა­ნო­ბის რა­ო­დე­ნო­ბა დღე­ში 5-8 ათასს მი­აღ­წევს. ამ დრო­ის­თვის, სე­ზო­ნუ­რი გრი­პის დროს ინ­გლის­ში რე­კორ­დი დღე­ში 5400 ადა­მი­ა­ნია.
და­ა­ვა­დე­ბულ­თა რა­ო­დე­ნო­ბა ასე სწრა­ფად იზ­რდე­ბა გა­ერ­თი­ა­ნე­ბუ­ლი სა­მე­ფოს სხვა ნა­წი­ლებ­შიც: შოტ­ლან­დი­ა­ში, უელსსა და ჩრდი­ლო­ეთ ირ­ლან­დი­ა­ში.
ბრი­ტა­ნე­თის ბევრ სა­ა­ვად­მყო­ფო­სა და სკო­ლა­ში ნიღ­ბის ტა­რე­ბა სა­ვალ­დე­ბუ­ლო გახ­და.
bbc.com
თარგმნა: www.ambebi.ge