მსოფლიო გამოჯანმრთელდა მომაკვდინებელი კორონავირუსული პანდემიისგან, რომელმაც დაღუპა თითქმის შვიდი მილიონი ადამიანი, მაგრამ მეცნიერებმა გამოაქვეყნეს გაფრთხილება, რომ კიდევ უფრო მომაკვდინებელი Factor X ვირუსი შეიძლება იმალებოდეს დედამიწის მუდმივ ყინვაში და ელოდება გათავისუფლებას.
უფრო უარესი, მათი თქმით, კლიმატის ცვლილებამ გაზარდა იმის შესაძლებლობა, რომ მრავალი მომაკვდინებელი დაავადება, რომლებიც ასობით ათასი წლის განმავლობაში მიძინებული იყო, შეიძლება გავრცელდეს, რადგან პლანეტა დათბობას განაგრძობს.
ეს იმიტომ ხდება, რომ გაყინული ნიადაგი – ან მუდმივი ყინვა – შერწყმულია უზარმაზარ რაოდენობასთან მიძინებული მიკრობული სახეობებით.
ექსპერტები გვაფრთხილებენ, რომ ამან ასევე შეიძლება გამოიწვიოს გადაშენებული დაავადებების გავრცელება, როგორიცაა ჩუტყვავილა ან პათოგენები, რომლებიც ოდესღაც ანადგურებდნენ ჩვენს წინაპრებს.
„არსებობს X ფაქტორი, რომლის შესახებაც ჩვენ ნამდვილად არ ვიცით ბევრი რამ“, – განუცხადა Newsweek-ს შვედეთის უმეას უნივერსიტეტის ინფექციური დაავადებების პროფესორმა ბირგიტა ევენგარდმა.
”მუდმივი ყინვის სიღრმეში უნდა იყოს მიკრობები, განსაკუთრებით ვირუსები, მაგრამ ასევე ბაქტერიები, რომლებიც დედამიწაზე არსებობდნენ ჰომო საპიენსის გამოჩენამდე დიდი ხნით ადრე“.
ექს-მარსელის უნივერსიტეტის ვირუსოლოგ ჟან-მიშელ კლავერიის თქმით, ეს მუდმივი ყინვა შესაძლოა ასევე შეიცავდეს უძველეს ვირუსებს, რომლებიც აინფიცირებდნენ და იწვევდნენ ნეანდერტალელებისა და მამონტების გადაშენებას.
კითხვაზე, კიდევ რა შეიძლება იმალებოდეს გაყინულ ტუნდრაში, მან განუცხადა Newsweek-ს: „გადაშენებული დაავადებების ვირუსები, როგორიცაა ჩუტყვავილა; მუდამ არსებული ჯილეხი დაინფიცირებულ ადგილებში; და იმ დაავადებების დაჩქარებული გავრცელება, რომლებიც უკვე ცნობილია [არსებობენ] დღევანდელ არქტიკაში, როგორიცაა ტულარემია, სერიოზული ბაქტერიული ინფექცია ან ტკიპებით გამოწვეული ენცეფალიტი“.
მეცნიერებმა აღმოაჩინეს ექვსი გაყინული პათოგენი, რომლებიც, მათი აზრით, კაცობრიობისთვის ყველაზე დიდ საფრთხეს წარმოადგენს.
გასულ წელს ექსპერტთა ჯგუფმა ასევე გამოაცხადა, რომ მათ გააცოცხლეს ციმბირის მუდმივ ყინვაში აღმოჩენილი 48 500 წლის ვირუსი.
ეს არის ერთ-ერთი შვიდი ტიპის პერმაფროსტის ვირუსებიდან, რომლებიც აღდგა ათასობით წლის შემდეგ.
მათგან ყველაზე ახალგაზრდა გაყინული იყო 27 000 წლის განმავლობაში, ხოლო ყველაზე ძველი, Pandoravirus Yedoma, გაყინული იყო 48 500 წლის განმავლობაში.
მიუხედავად იმისა, რომ ეს ვირუსები არ განიხილება ადამიანისთვის საშიშად, მეცნიერები გვაფრთხილებენ, რომ სხვა პათოგენებს, რომლებიც ექვემდებარება ყინულის დნობას, შეიძლება ჰქონდეს “კატასტროფული შედეგები” და გამოიწვიოს ახალი პანდემიები.
გამაფრთხილებელი გასროლა მოხდა 2016 წელს, როდესაც ციმბირში სიცხის ტალღამ გაააქტიურა ჯილეხის მომაკვდინებელი სპორები, რომლებმაც 12 წლის ბიჭი და ათასობით ცხოველი მოკლა.
ტერმინი „მუდმივი ყინვა“ აღწერს მიწას, რომელიც გაყინული იყო ზედიზედ ორი ან მეტი წლის განმავლობაში, თუმცა ციმბირის ზოგიერთი ნაწილი ასე დარჩა 650 000 წელზე მეტი ხნის განმავლობაში.
ექსპერტების შეფასებით, ჩრდილოეთ ნახევარსფეროს მეოთხედი დაფარულია მუდმივი ყინვით, მაგრამ დიდი ტერიტორიები ახლა დნება.
პლანეტა უკვე 1,2 გრადუსით თბილია, ვიდრე პრეინდუსტრიულ დროში და მეცნიერები გვაფრთხილებენ, რომ 2030-იან წლებში არქტიკაზე ყინულისგან თავისუფალი ზაფხული იქნება.
Claverie-ს გუნდმა პირველად გააცოცხლა ვირუსები 2014 წელს, უსაფრთხოების მიზეზების გამო ფოკუსირება მოახდინა ვირუსებზე, რომლებსაც მხოლოდ ამების დაინფიცირება შეუძლიათ.
მხოლოდ 2019 წლიდან აღმოაჩინეს 13 ახალი ვირუსი და თქვეს, რომ უცნობ, უძველეს ვირუსებს შეუძლიათ “კატასტროფული” შედეგები მოუტანოს კაცობრიობას.
„ამ გასაღებს პირში ვავლებ და ბავშვები ლაპარაკს იწყებენ…“ – სასწაული ივლიტას ტაძარში
„რეკორდი მოხსნილია! აი, ესაა ხალხის სიყვარული“ – რას წერს ოქიტაშვილი
