„ამნისტიის შესახებ“ ფრაქცია „ქართულმა ოცნების“ კანონპროექტს პარლამენტის იურიდიულმა კომიტეტმა პირველი მოსმენით მხარი დაუჭირა. საკითხს დღეს, 19 ივლისს, პარლამენტის რიგგარეშე სესიის სხდომაზე პირველი მოსმენით უყრიან კენჭს.
კანონპროექტის შესახებ შენიშვნები ძირითადად საპარლამენტო პოლიტიკური ჯგუფის, „გირჩი“ წარმომადგენლებმა გამოთქვეს. მიუხედავად ამისა, მან პრინციპების დონეზე საკითხის პლენარულ სხდომაზე გატანას მხარი დაუჭირა. ამნისტიას ემხრობა „ევროპელი სოციალისტების“ ლიდერი ფრიდონ ინჯიაც. ოპოზიციის უმრავლესობას კი ე.წ. აგენტების კანონის მიღების გამო, პარლამენტის სხდომებისთვის ბოიკოტი აქვს გამოცხადებული.
„ამნისტიის შესახებ“ კანონპროექტის შეფასებისას, იაგო ხვიჩიამ რამდენიმე სადისკუსიო პრინციპი დაასახელა. მან „ქართულ ოცნებას“ შესთავაზა, მთავარ პრინციპად აიღოს დაზარალებულისა და მსჯავრდადებულის შერიგება.
გარდა ამისა, ხვიჩია კანაფის თემაზე სხვა ნარკოტიკული ნივთიერებისგან განსხვავებულ მიდგომას მოითხოვს. მისი თქმით, საქართველოში კანაფის მოხმარება ლეგალურია, მაგრამ პრობლემა არის ის, რომ საკონსტიტუციო სასამართლოს გადაწყვეტილებას არ აღასრულებენ: „ადამიანებს ერთი ლეგალური გზაც კი არ აქვთ იმის, რომ საკონსტიტუციო სასამართლოს მიერ მიცემული უფლების რეალიზაცია მოახდინონ“.
კიდევ ერთი თემა, რომელსაც იაგო ხვიჩია შეეხო, პატიმრობაში მყოფ საქართველოს მესამე პრეზიდენტს მიხეილ სააკაშვილს უკავშირდება. „გირჩის“ ლიდერი აღნიშნავს, რომ ამნისტია არ ეხება საზღვრის უკანონო გადაკვეთას, იმის გამო, რომ ამნისტია სააკაშვილზე არ გავრცელდეს.
„ადამიანებს ციხეში ტოვებთ, ეს უკვე სააკაშვილის მიერ გაკეთებული ცუდი საქმე არ იქნება, ეს იქნება ჩვენი გაკეთებული ცუდი საქმე, – აღნიშნა ხვიჩიამ და განაგრძო, – სამოხელეო დანაშაულის მთელი თავია ამოღებული და ამნისტია მასზე არ ვრცელდება. მესმის, რომ წინასაარჩევნოდ პოლიტიკური ამბავია მიხეილ სააკაშვილისთვის ამნისტიის შეხება, მაგრამ ადამიანები, რომლებიც ციხეში იმავე მუხლებით სხედან, რაც სააკაშვილს აქვს მისჯილი, მათი ციხეში დატოვება არ არის სამართლიანი“.
ხვიჩიას განცხადებით, ამნისტია, ასევე, არ ეხება დანაშაულის დაფარვას, თუმცა ვრცელდება თავად დანაშაულის ჩამდენზე. „გამოდის, რომ ამ პროექტის მიხედვით, დამნაშავე, რომელმაც ჩაიდინა დანაშაული გარეთ იქნება, ხოლო, ვინც დაფარა – არა“, – შენიშნა მან.
ოპოზიციონერმა დეპუტატმა განაცხადა, რომ ამნისტია ასევე არ ვრცელდება დანაშაულის მცდელობასა და მომზადებაზე: „იქნებ განსხვავება გავაკეთოთ, ჩადენილი დანაშაული და მცდელობა სხვადასხვა რამ არის. ზოგადი წესი, ერთი მეექვსედით შემცირების შესახებ გავრცელდეს დაუსრულებელ დანაშაულზე“.
„გირჩის“ წევრი სანდრო რაქვიაშვილი მიიჩნევს, რომ ამნისტია უნდა გავრცელდეს ყველა ისეთ მუხლზე, რომელსაც დაზარალებული არ ჰყავს.
იურიდიულ საკითხთა კომიტეტის თავმჯდომარის ანრი ოხანაშვილის განმარტებით, კრიმინოგენური სიტუაცია, მომეტებული საფრთხე, საზოგადოების დაცულობის ინტერესი, დაზარალებულის ინტერესების გათვალისწინება, ეს ერთობლიობაში ქმნის ხედვას, რა კატეგორიის მუხლებზე უნდა გავრცელდეს ამნისტია და რაზე არა.
ადამიანის უფლებათა კომიტეტის თავმჯდომარემ, კანონპროექტის მომხსენებელმა რატი იონათამიშვილმა იაგო ხვიჩიას უპასუხა, რომ უფრო მსუბუქი, ჰუმანური მიდგომები არის კანაფისა და მარიხუანის შემთხვევებზე.
იონათამიშვილი ამნისტიის პროექტს მასშტაბურს უწოდებს. „ის 4 839 პატიმარს ეხება, დაუყოვნებლივი გათავისუფლების საკითხი კი – 1 000 პატიმარს“, – განმარტა მან.
პროექტი ადგენს ამნისტიის შემდეგ ფორმებს:
· პასუხისმგებლობისა და სასჯელისგან სრულად გათავისუფლება;
· სასჯელის ½-ით შემცირება;
· სასჯელის 1/4-ით შემცირება;
· სასჯელის 1/6-ით შემცირება;
· და პრობაციონერებისთვის პირობითი მსჯავრის ერთი წლით შემცირება (შეეხება დაახლოებით 7 000 პირს).
სხდომის დასასრულს ოხანაშვილმა ამნისტიის პროექტში ცვლილებების შეტანის შესაძლებლობაზე დასვა აქცენტი. „მივდივართ იმ დასკვნამდე, რომ ხომ არ არის სივრცე, ანალიზის გათვალისწინებით, გადაიხედოს ამნისტიის გავრცელების არეალი. საკითხი ერთია: კიდევ უფრო მეტ მუხლს ხომ არ შეეხოს ამნისტია. ჩვენი ამოცანაა ისეთი ფორმის მიცემა კანონისთვის, რომელიც იქნება დაბალანსებული… არ არსებობს უფლება ამნისტიაზე, თუმცა სახელმწიფო ვალდებულია იზრუნოს ნებისმიერ ადამიანზე“.
საპარლამენტო უმრავლესობა „ამნისტიის შესახებ“ კანონპროექტის მეორე და მესამე მოსმენით მიღებას სექტემბერში გეგმავს.
