ვენეციის კომისია: უნდა გაუქმდეს ფარა, გრანტების და მაუწყებლობის კანონებში შეტანილი შეზღუდვები

ვენეციის კომისიამ საქართველოში მიღებული „უცხოური გავლენის“ კანონპროექტი – მათ შორის „უცხოელი აგენტების შესახებ“ კანონი (GEOFARA), გრანტების შესახებ ცვლილებები და მაუწყებლობის რეგულაციები – მკაცრად გააკრიტიკა და მათი გაუქმება ან ძირეული გადახედვა რეკომენდაციად შესთავაზა ხელისუფლებას.
კომისიის შეფასებით, „უცხოელი აგენტების შესახებ“ კანონი შეიცავს გაფართოებულ და გაურკვეველ განმარტებებს, რაც ხელისუფლებას აძლევს საშუალებას შერჩევითად და პოლიტიკურად გამოიყენოს ის. დოკუმენტში ხაზგასმულია, რომ „უცხოელი პრინციპალების აგენტის“ სტატუსი სტიგმატიზებულია, არღვევს სიტყვისა და გამოხატვის თავისუფლებას და ქმნის „შიშის ატმოსფეროს“.
ვენეციის კომისია აღნიშნავს, რომ კანონის გამოყენება „მკვეთრად არღვევს სამართლებრივი სიცხადისა და პროპორციულობის პრინციპებს“ და საფრთხეს უქმნის დემოკრატიულ ინსტიტუტებს. კომისია მოუწოდებს საქართველოს ხელისუფლებას, გაუქმოს GEOFARA და უზრუნველყოს კანონმდებლობის შესაბამისობა ევროპულ და საერთაშორისო სტანდარტებთან.
კომისია ასევე უარყოფითად აფასებს გრანტების შესახებ კანონის ცვლილებებს, რომლებიც უცხოური დაფინანსების გაცემისთვის მთავრობის წინასწარ ნებართვას მოითხოვს. დოკუმენტში აღნიშნულია, რომ მსგავსი რეგულაცია არღვევს არასამთავრობო ორგანიზაციების საქმიანობის თავისუფლებას და ქმნის თვითნებური გადაწყვეტილებების საფრთხეს.
ანგარიშის მიხედვით, „უცხოური გავლენის“ კანონპაკეტი მთლიანობაში აყალიბებს შემზღუდავ და სტიგმატიზირებულ გარემოს მედიისა და სამოქალაქო სექტორისთვის. კომისია მიიჩნევს, რომ სხვადასხვა კანონის ერთდროული მოქმედება არღვევს სამართლებრივ განსაზღვრულობასა და დემოკრატიულ პლურალიზმს, ხოლო მკაცრი სანქციები და მუდმივი ზედამხედველობა აფერხებს კრიტიკული აზრისა და მოქალაქეთა ჩართულობის განვითარებას.
ვენეციის კომისიამ ასევე გააფრთხილა საქართველოს ხელისუფლება, რომ კანონები მიღებულ იქნა პოლიტიკური კრიზისისა და მასობრივი პროტესტების ფონზე, ოპოზიციისა და სამოქალაქო სექტორის მონაწილეობის გარეშე. დოკუმენტში წერია, რომ ასეთი პროცესი ეწინააღმდეგება ინკლუზიური და გამჭვირვალე კანონშემოქმედების სტანდარტებს.
კომისია წუხს, რომ ხელისუფლებამ არ ითანამშრომლა მის წარმომადგენლებთან შეფასების პროცესში, თუმცა აცხადებს მზადყოფნას, დაეხმაროს საქართველოს საერთაშორისო სტანდარტებთან შესაბამისი მოდელის შექმნაში.