იურისტმა, სამოქალაქო უფლებების სპეციალისტმა გვანცა ჟორჟოლიანმა რადიო „კომერსანტის“ ეთერში უძრავი ქონებით უზრუნველყოფილი სესხის აღებისას გასათვალისწინებელ ფაქტორებზე ისაუბრა.
იურისტმა განმარტა თუ რა გზებით ხდება სესხის უძრავი ქონებით უზრუნველყოფა და რით განსხვავდება ისინი ერთმანეთისგან.
როგორც მან განმარტა, ვალდებულების აღებისას ყველაზე მნიშვნელოვანი სასესხო ხელშეკრულების გაცნობაა.
„სესხის უზრუნველყოფის რამდენიმე სახე არსებობს: იპოთეკა, გირავნობა და თავდებობა.
იპოთეკა იდება სესხზე, რომელიც აუცილებლად არის უძრავი ქონებით უზრუნველყოფილი, ხოლო გირავნობა იდება მოძრავ ნივთებზე. იპოთეკურ სესხებზე საუბრისას უნდა ვთქვათ, რომ ყველაზე მნიშვნელოვანია გავეცნოთ ხელშეკრულებას. როდესაც ფიზიკური პირი ბანკისგან იღებს სესხს, ის სვამს მხოლოდ 2 შეკითხვას, რამდენია სესხის პროცენტი და როდის უწევს თანხის გადახდა. უმეტეს შემთხვევაში, მოქალაქეები ხელს აწერენ ხელშეკრულებას, რომელიც წაკითხულიც არ აქვთ.
როდესაც სესხის ამღებ პირს არ აქვს სესხის უზრუნველსაყოფად საჭირო უძრავი ქონება, ბანკი ითხოვს სხვა პირის უძრავი ქონებით უზრუნველყოფას. ასეთ დროს ფორმდება თავდებობა. თავდებობის შემთხვევაში პირს აქვს სოლიდარული პასუხისმგებლობა, როგორც აქვს მსესხებელს. თუ თავდებობას მოაწერს ხელს მოქალაქე, ის ისევე იქნება პასუხისმგებელი, როგორც თავად მსესხებელი.
კიდევ ერთი მნიშვნელოვანი ნაწილია მხარეთა პასუხისმგებლობა. ეს გულისხმობს იმას, თუ რა პასუხისმგებლობა დადგება იმ შემთხვევაში, თუ მოქალაქე სესხს ვერ გადაიხდის. მსესხებელი უნდა გაეცნოს, რამდენია დაგვიანების შემთხვევაში ერთჯერადი საურავი, რამდენია ჯარიმა, რა შემთხვევაში აქვს კრედიტორს უფლება მიმართოს სასამართლოს ან ნოტარიუსს. ხელშეკრულებაში ასევე განსაზღვრულია, რისი უფლება აქვს სასამართლოს, პირდაპირი წესით გადასცეს უძრავი ქონება კრედიტორს, თუ ის აუქციონზე გაიტანოს.
იმ შემთხვევაში, თუ მსესხებლისთვის გაუგებარია ხელშეკრულების პირობები ან იქ მოცემული ტერმინები, მათ ვურჩევ დასვან კითხვები და გაარკვიონ, რა წერია ხელშეკრულებაში ან ისარგებლონ იურისტის მომსახურებით“, – აღნიშნა გვანცა ჟორჟოლიანმა.
მან გამოსახლების პროცედურაზეც ისაუბრა და აღნიშნა, რომ მნიშვნელოვანია, თუ რა არის გაწერილი ხელშეკრულებაში, ვისთვის მიმართვის უფლება აქვს კრედიტორს ამ შემთხვევაში.
„გამოსახლება არის უკიდურესი მდგომარეობა, რომელიც გამოწვეულია უძრავი ქონებით უზრუნველყოფილი სესხის ვადაგადაცილებით. ასეთ დროს კრედიტორს უფლება აქვს მოითხოვოს უძრავი ქონების რეალიზაცია და იქიდან ამოიღოს გასესხებული თანხა.
აქ ორი ვარიანტია. მსესხებელს უფლება აქვს მიმართოს სასამართლოს და მოითხოვოს უძრავი ქონების აუქციონზე გატანა და მეორე შემთხვევაში კერძო მსესხებელს შეუძლია მიმართოს ნოტარიუსს, რომელიც ასევე უფლებამოსილია გასცეს აღსრულების ფურცელი.
შესაბამისად, როდესაც ხელშეკრულება იდება, ყურადღება უნდა მიექცეს ამ ნაწილს, თუ ვისთვის მიმართვის უფლება ექნება კრედიტორს. თუ უძრავი ქონება გადის აუქციონზე, მას ყიდულობს კეთილსინდისიერი შემსყიდველი და აღსრულებას შემდეგ მიმართავს ის“, – განაცხადა იურისტმა.
მისი თქმით, როდესაც საქმე ეხება უკანასკნელი თავშესაფრიდან ადამიანების გამოსახლების საკითხს, ამ პროცესში აქტიურად უნდა ერთვებოდეს, შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის სამინისტრო, რომელმაც მედიაციით უნდა შეძლოს გადამწყვეტი როლის შესრულება ამ პროცესში.
მისი პოზიციით, უნდა მოხდეს კანონის გამკაცრება იმ ნაწილში, რომელიც კერძო გამსესხებლებს ეხებათ. ასევე მნიშვნელოვანია გამოსახლების საკითხში ჩართული იყოს მუნიციპალიტეტი, რათა მან მოქალაქეები ღირსეული თავშესაფრით უზრუნველყოს.
