„სულ რამდენიმე საუკუნეში, აღდგომის კუნძულის მოსახლეობამ მოსპო ტყე, მცენარეები და ცხოველები გადაშენებამდე მიიყვანა და ეს კომპლექსური საზოგადოება ქაოსსა და კანიბალიზმში ჩაეფლო“.
ასე წერს ჯარედ დაიმონდი თავის ბესტსელერ წიგნში „კოლაფსი“, რომელიც 2005 წელს გამოქვეყნდა.
მას შემდეგ თითქმის ოცი წელი გავიდა. ახლახან, გენეტიკოსთა საერთაშორისო ჯგუფმა მიაგნო მტკიცებულებას იმისა, რომ სინამდვილეში, ეს ცნობილი ჭკუის სასწავლებელი ამბავი სინამდვილეში არც არასოდეს მომხდარა.
ახალი კვლევის თანახმად, რაპა-ნუის (აღდგომის კუნძულის ადგილობრივი სახელი) ნამდვილი ამბავი მოსახლეობის თვითგანადგურება კი არ არის, არამედ კულტურული გამძლეობა.
როგორც ჩანს, 1600-იან წლებში, რაპა-ნუის უძველესი ხალხი თავიანთ კუნძულზე სრულიად იზოლირებული არ იყო და აშკარაა, რომ საკუთარი რესურსები სულაც არ გამოუყენებიათ ზედმეტად, ისე, რომ „ეკოციდის“ წერტილამდე მიეყვანათ.
როგორც უძველესი გენეტიკური მონაცემები მიუთითებს, კუნძულის მოსახლეობა საკმაოდ მცირე იყო, დაახლოებით 1500-3000 ადამიანი, რომლებიც იქ ევროპელების გამოჩენამდე ბევრად ადრე მრავლდებოდნენ პოლინეზიური და ადგილობრივი ამერიკული წარმომავლობის ხალხთან შერევით.
გენეტიკური ანალიზები მიუთითებს, რომ სინამდვილეში, რაპა-ნუის მოსახლეობა იზრდებოდა 1860-იან წლებამდე, როცა პერუდან მონების წაყვანის მიზნით განხორციელებულმა რეიდებმა და ევროპელი კოლონიზატორების მიერ მოტანილმა ეპიდემიებმა კუნძულის მოსახლეობა დაახლოებით 110 ინდივიდამდე შეამცირა.
ვრცლად პირველ არხზე
