ავტორები: მანანა ღოღობერიძე და ნანუკა ბრეგაძე
საჰაერო სივრცის თვალთვალი, მტრის საფრენი აპარატების აღმოჩენა და განადგურება; პორტის, რკინიგზის თუ სხვა სტრატეგიული ადგილების დაცვა თავდასხმისგან – ამ მიზანს ემსახურება საჰაერო თავდაცვის ბრიგადა. მისი სიძლიერე კი დამოკიდებულია იმაზე, რა რაოდენობის და როგორი ტექნიკაა ბრიგადის მარაგში.
ვინ და როგორ იცავს საქართველოს ცას, ეს დეტალურად უკვე მოგიყევით, ამ სტატიით კი გაიგებთ, რა არის “ასტერ-30”-ის საჰაერო თავდაცვის სისტემა, რომელიც ჩვენს შეიარაღებულ ძალებს არ ჰყავს, მაგრამ არსებობდა რეალური შანსი, რომ ჰყოლოდა.
ერთი თვის წინ, თავდაცვის ყოფილმა მინისტრმა ირაკლი ალასანიამ გაამხილა, რომ 2013 წელს საქართველოს მთავრობამ ხელიდან გაუშვა შესაძლებლობა და საფრანგეთისგან არ შეიძინა ჰაერსაწინააღმდეგო თავდაცვის კომპლექსი. [SAMP/T-ის სისტემა, ასტერ-30-ის რაკეტით]. ამ გადაწყვეტილებას კი ქვეყნის არაფორმალურ მმართველს, ოლიგარქ ივანიშვილს მიაწერს.
“იმაზაც წამომყვნენ, რომ კრედიტით გვაძლევდნენ ამ სისტემას და გადახდა 7 წლის მერე გვიწევდა. 2013 წელს რომ დაგვეწყო, 2021 წლისთვის საქართველოს ცა, მთელი ჩვენი კრიტიკული ინფრასტრუქტურა იქნებოდა დაცული[…] როდესაც ჰაერი დაცულია, რა თქმა უნდა, შენს ჯარსაც აძლევს დიდ სტიმულს, რომ დაიცვას საკუთარი ქვეყანა. ამიტომ, ეს იყო უპატიებელი შეცდომა”, – თქვა ირაკლი ალასანიამ 2025 წლის 20 თებერვალს, “რადიო თავისუფლებასთან” ინტერვიუში.
რა უნარები აქვს “ასტერ-30”-ის რაკეტას?
ევროპული კომპანია MBDA აწარმოებს ჰაერსაწინააღმდეგო თავდაცვის კომპლექს SAMP/T-ის. ეს არის მთლიანი მოწყობილობა, ე.წ ბატარეა, რომელსაც მანქანის სახე აქვს და ველზე, ერთ კონკრეტულ ადგილას ეწყობა. ამ სისტემაში შედის რადარებიც და რაკეტებიც. რადარმა მტრის ობიექტი უნდა შეამჩნიოს და დააფიქსიროს, რაკეტამ კი უშუალოდ გაანადგუროს.
SAMP/T-ის რაკეტებია “ასტერ-15” და “ასტერ-30”. მათ შორის უფრო მძლავრი, სწრაფი და ეფექტიანია “ასტერ-30”.
ოფიციალურად, ეს სისტემა საშუალო და შორ მანძილზე მოქმედებს. ანუ, შეუძლია გაანეიტრალოს მაქსიმუმ 150 კილომეტრის მანძილზე და 20 კილომეტრ სიმაღლეზე მოძრავი ობიექტები. მათ შორის, “კამიკაძე დრონი”, სადაზვერვო დრონი, ფრთოსანი რაკეტა, თვითმფრინავი, შვეულმფრენი და ბალისტიკური რაკეტა.
“ასტერ-30”-ის სიჩქარე 5,500 კმ/სთ-ია. ეს ნიშნავს, რომ მაგალითად, თუ მტრის საფრენი აპარატი 5 კილომეტრშია, რაკეტა მას 1-2 წამში მიწვდება.
ამ სისტემას აქვს მრავალარხიანი დამიზნება, რაც გულისხმობს, რომ თავისუფლად შეუძლია მიზანში ამოიღოს ერთდროულად რამდენიმე ობიექტი, თანაც სხვადასხვა მიმართულებით. ამას მარტივად ახერხებს, რადგან 360-გრადუსიანი დაფარვა აქვს. რაც შეეხება რაოდენობას, “ასტერ-30”-ს რთდროულად ათეულობით რაკეტის გასროლაც შეუძლია.
