,,სერბეთი – გენერალური რეპეტიცია საქართველოსთვის“ – ნანა კაკაბაძე

უფლებადამცველი ნანა კაკაბაძე:
,,სერბეთი – გენერალური რეპეტიცია საქართველოსთვის
ისტორია ზოგჯერ ისეთი საოცარი მსგავსებით მეორდება, რომ გაკვირვებას იწვევს. თუმცა, ისიც ნათქვამია, რომ ისტორია მხოლოდ ფარსის სახით მეორდება. დღეს ასეთი პროცესები სერბიაში მიმდინარეობს.
ალბათ გახსოვთ, სხვადასხვა ქვეყანაში მმართველობის ე. წ. მშვიდობიანი გზით შეცვლის ფერადი რევოლუციების ტალღა, რომელიც სერბეთში დაიწყო, გაგრძელდა საქართველოში ვარდების, უკრაინაში– ნარინჯისფერი, ყირგიზეთში – ტიტების, ხოლო შემდეგ არაბულ ქვეყნებში ე. წ . „არაბული გაზაფხულის“ რევოლუციებით.
ამ რევოლუციების მთავარი თეორეტიკოსი ამერიკელი მკვლევარი ჯინ შარპი იყო. მისი მთავარი წიგნები, – „დიქტატურიდან დემოკრატამდე“ და „არაძალადობრივი მოქმედების 198 მეთოდი“ – სერბიით დაწყებული და ეგვიპტით დამთავრებული, ყველგან – მათ შორის, საქართველოშიც, „ვარდების რევოლუციის“ დროს, გამოიყენებოდა როგორც სახელმძღვანელო.
არჩევნებამდე რევოლუცია მზადდება თეორიულად, ხოლო აქტიური მოქმედებები იწყება არჩევნების სამართლიანობის კითხვის ნიშნის ქვეშ დაყენებით, ამის გახმაურებით, თანმდევი აქციებით საარჩევნო უბნებში, მთავრობის უარყოფითად წარმოდგენით, არჩევნების დღის შემდეგ კი მშვიდობიანი საპროტესტო გამოსვლებით. საუკეთესო შემთხვევაში, თუკი პირობები შესაბამისია, ინიშნება ახალი არჩევნები, რომლის შედეგადაც ოპოზიცია ხელისუფლებაში მოდის. ასეთია რევოლუციის (უფრო სწორად, სახელმწიფო გადატრიალების) კლასიკური გზა.
2000 წლის სერბეთის რევოლუციის მამოძრავებელი ძალა ორგანიზაცია „ოტპორი“ იყო, რომელიც 2003 წელს სხვა გაერთიანებაში, „კანვასში“ შევიდა. შემდგომში „კანვასმა“ არაერთ ქვეყანაში მოამზადა ახალგაზრდები ამბოხისთვის – სულ 40-მდე ქვეყნის წარმომადგენლები გაწვრთნა. მართალია, მათი გაწვრთნილი რევოლუციონერები ყველგან წარმატებებს ვერ აღწევდნენ, მაგრამ რევოლუციური კადრების მომზადება მსოფლიოს სხვადასხვა ქვეყნებში ამ ორგანიზაციის მთავარ საქმიანობად იქცა.
2023 წლის 26-29 სექტემბრის პერიოდში ორგანიზაცია „კანვასის“ წარმომადგენლები, სერბეთის მოქალაქეებმა სინისა სიკმანმა, იელენა სტოისიჩმა და სლობოდან ჯინოვიჩმა ჩაუტარეს ტრენინგი არასამთავრობო ორგანიზაციებისა და აქტივისტების ერთ-ერთ დიდ ჯგუფს, თბილისში, სასტუმროში „იბისში“. რეალურად ეს იყო ტრენინგი ხელისუფლების ძალადობრივი გზით დამხობის პროცესების მომზადებასა და განხორციელებაში. ამ ფაქტში ყველაზე აღმაშფოთებელი ის იყო, რომ ეს რევოლუციის ტრენერები საქართველოში აშშ-ის საერთაშორისო განვითარების (USAID) პროგრამის აღმოსავლეთ-დასავლეთის მართვის ინსტიტუტის მოწვევით ჩამოვიდნენ. ეს პირდაპირი ნიშანია იმისა, თუ რა მიზნები აქვს ოფიციალურ ამერიკას 2024 წლის საქართველოს არჩევნებთან დაკავშირებით.
დღეს ასეთივე მიზნების რეალიზაციის მცდელობას ისევ ვხედავთ სერბეთში, სადაც 17 დეკემბერს ჩატარებულ არჩევნებში ოპოზიცია დამარცხდა და დაიწყო არჩევნების გაყალბების ტრადიციული ლოზუნგით ოპოზიციის საპროტესტო გამოსვლები. გუშინ ეს ე. წ. არაძალადობრივი მოძრაობა ძალადობაში გადაიზარდა და მომიტინგეებმა ბელგრადის მერიის შენობაში ძალადობრივი გზით შეჭრა სცადეს, პოლიციამ წიწაკის სპრეით და ცრემლსადენი გაზით შეაჩერა ისინი, არიან დაშავებულები და დაკავებულები. მომიტინგეებმა პოლიცია არაპროპორციული ძალის გამოყენებაში დაადანაშაულეს და ახალ შეტევას ამზადებენ ხელისუფლების ძალადობრივი გზით ხელში ჩაგდების მიზნით.
ალბათ ყველას გეცნოთ სიუჟეტი, რომელიც საქართველოში უკვე მრავალჯერ განმერდა (2019 წლის 19-20 ივნისი, 2020 წლის არჩევნების შემდეგ, 2023 წლის 7-9 მარტი და ა. შ.). სერბეთის ხელისუფლებას ამას სახელმწიფო გადატრიალების მცდელობა უწოდა და მის აღსაკვეთად შესაბამისი ძალის გამოყენების პირობაც დადო. ყველაზე საინტერესო ის არის, რომ მომიტინგეთა მსგავსი მოქმედების დროს, როდესაც მომიტინგეები ამერიკაში 2021 წლის 6 იანვარს კონგრესის შენობაში შეიჭრნენ, მაშინ არათუ არაადეკვატური ძალა გამოიყენა პოლიციამ, არამედ პირდაპირი დამიზნებით მოკლა 5 ადამიანი, ათეულობით მომიტინგეს მრავალწლიანი პატიმრობა შეუფარდა და ამას დემოკრატიის დაცვა დაარქვა, ხოლო როცა აშშ-სთვის მიუღებელი ხელისუფლების დასამხობად გამოსული მომიტინგეების წინააღმდეგ ხდება ძალის გამოყენება, აშშ-ს ოფიციალური პირები მაშინვე ძალადობაში მონაწილეებისა და მათი წამქეზებლების მხარს იჭერენ და მილიმეტრებით ზომავენ პროპორციულ ძალას ხომ არ გადააჭარბა პოლიციამ.
მოკლედ, რამდენი მეთოდიც არ უნდა დათვალონ და გამოიყენონ ხელისუფლებაში ვითომ არაძალადობრივი (სინამდვილეში ძალადობრივი) გზით მოსვლის მსურველებმა, როდესაც მათ ხალხის დიდი ნაწილის მხარდაჭერა არ გააჩნიათ, ყველა მცდელობა მარცხით დასრულდება. ასეთი პირი უჩანს მოვლენების განვითარებას სერბეთში, თუმცა, ყურადღებით უნდა დავაკვირდეთ თვითეულ ასეთ მაგალითს, რადგან 2024 წლის არჩევნების შემდეგ საქართველოს უეჭველად ელოდება სახელმწიფო გადატრიალების კიდევ ერთი მცდელობა, რადგან ოპოზიციად წოდებულმა მომავალმა რევოლუციონერებმა კარგად იციან, რომ ხალხში საკმარისი მხარდაჭერის არარსებობის გამო არჩევნების გზით მათი ხელისუფლებაში მოსვლა გამორიცხულია.”